Đại dịch Covid-19 được khống chế, cuộc sống bình thường mới trở lại giúp dòng chảy của thể thao Việt Nam cũng như thế giới thêm sôi động. Thể thao & Văn hóa xin được gửi tới quý độc giả 10 sự kiện thể thao Việt Nam và thế giới nổi bật nhất năm 2022, thay cho 1 lời tổng kết.
THỂ THAO VIỆT NAM
1. Việt Nam đăng cai tổ chức thành công Sea Games 31
Đại hội Thể thao Đông Nam Á SEA Games 31 diễn ra từ ngày 5 đến 23/5/2022 tại Hà Nội và 1 số tỉnh, thành lân cận với sự tham gia của hơn 5 nghìn VĐV đến từ 11 quốc gia trong khu vực, tranh tài ở 40 môn thể thao.
Phải hoãn lại 1 năm do dịch Covid-19, SEA Games 31 chính là sự kiện thể thao quốc tế lớn đầu tiên tại Đông Nam Á được tổ chức với đầy đủ nghi thức cũng như quy mô về chuyên môn và với bầu không khí thể thao sôi động ở mọi cầu trường, nước chủ nhà Việt Nam nhận được sự đánh giá cao từ bạn bè quốc tế, qua đó quảng bá thành công hình ảnh đất nước, con người và du lịch Việt Nam sau hơn hai năm chiến đấu chống đại dịch.
Việt Nam tổ chức thành công SEA Games 31
Về chuyên môn, với 205 HCV, 125 HCV và 116 HCĐ, đoàn thể thao Việt Nam lần thứ hai đứng đầu SEA Games, sau lần đầu khi cũng làm chủ nhà năm 2003. Và dù sau đại hội, vẫn còn vết gợn về doping, nhưng thắng lợi của các môn thể thao Olympic, 2 chức vô địch môn bóng đá nam, nữ... đã khẳng định những bước tiến vượt bậc của thể thao nước nhà.
2. Bóng đá nữ lần đầu giành quyền tham dự VCK FIFA World Cup nữ
Đội tuyển bóng đá nữ Việt Nam đã trở thành một trong 6 đại diện của châu Á tham dự VCK giải vô địch bóng đá nữ thế giới FIFA World Cup 2023 và đây cũng là lần đầu tiên, các cô gái Việt Nam góp mặt tại ngày hội bóng đá nữ lớn nhất hành tinh này.
Cùng với chức vô địch SEA Games 31, suất tham dự VCK World Cup 2022 không chỉ là chiến tích mới của bóng đá nữ Việt Nam trên đấu trường quốc tế, mà còn là chiến tích mới của tinh thần thi đấu, ý chí quyết tâm. Với nửa đội hình cầu thủ mắc Covid-19 khi tham dự VCK giải vô địch bóng đá nữ châu Á 2022, đồng thời là vòng loại World Cup 2023, nhưng thầy trò HLV Mai Đức Chung vẫn xuất sắc vào đến vòng tứ kết, rồi chiến thắng ấn tượng 2-1 trước nữ Đài Bắc, Trung Hoa để lần đầu tiên giành quyền tham dự ngày hội bóng đá nữ lớn nhất hành tinh.
Bóng đá nữ Việt Nam lần đầu giành quyền tham dự World Cup
World Cup 2023 diễn ra tại Australia và New Zealand từ 20/7 đến 20/8/2023, với 32 đội chia làm 8 bảng. Việt Nam ở bảng E với ĐKVĐ Mỹ, á quân Hà Lan và một đội vượt qua vòng vớt - nhiều khả năng là Bồ Đào Nha.
3. Bóng đá nam làm nên lịch sử tại vòng loại World Cup
Trong năm 2022, đội tuyển bóng đá nam Việt Nam thi đấu những trận cuối tại vòng loại thứ 3 FIFA World Cup 2022 khu vực châu Á. Dù không thể giành quyền đi tiếp với vị trí cuối bảng B, nhưng thầy trò HLV Park Hang Seo vẫn làm nên lịch sử khi trở thành đội bóng Đông Nam Á có thành tích tốt nhất tại vòng lại World Cup của châu lục.
Cụ thể, bằng chiến thắng ấn tượng 3-1 trước đội tuyển Trung Quốc ngay vào đêm mùng 1 Tết trên sân Mỹ Đình và trận hòa kiên cường 1-1 trước đội tuyển Nhật Bản trên sân khách, đội tuyển Việt Nam đã có được 4 điểm cùng 8 bàn thắng, 19 bàn thua. Đây cũng là thành tích tốt nhất của 1 đội tuyển bóng đá Đông Nam Á tại vòng loại World Cup.
Quan trọng hơn, với việc lần đầu tiên góp mặt ở vòng loại cuối cùng, giấc mơ tham dự VCK FIFA World Cup trở nên gần hơn với bóng đá nam nước nhà. Cùng với việc Liên đoàn bóng đá thế giới FIFA quyết định tăng số đội tham dự VCK World Cup 2026 lên 48, trong đó châu Á có 8 suất chính thức, nếu bóng đá Việt Nam có lộ trình đầu tư bài bản, khoa học, việc biến giấc mơ World Cup thành hiện thực là hoàn toàn có cơ sở.
4. HLV Park Hang Seo chia tay bóng đá Việt Nam sau 5 năm gắn bó
Thông tin về việc Liên đoàn Bóng đá Việt Nam (VFF) và HLV trưởng đội tuyển quốc gia Việt Nam, ông Park Hang Seo thống nhất về việc chấm dứt hợp đồng giữa hai bên vào ngày 31/1/2023, đã khiến cả giới chuyên môn và người hâm mộ cả nước phải bất ngờ.
Bất ngờ bởi vào thời điểm cuối năm 2022, HLV Park Hang Seo vẫn đang dẫn dắt đội tuyển Việt Nam tham dự giải vô địch Đông Nam Á AFF Cup 2022. Bất ngờ hơn, trong 5 năm gắn bó với mảnh đất hình chữ S, ông thầy người Hàn Quốc cùng với các học trò đã làm nên nhiều kỳ tích lớn mà rõ ràng, đó là những thách thức cực đại với người kế nhiệm.
Cụ thể, trong thời gian nắm giữ vị trí HLV trưởng của đội tuyển quốc gia Việt Nam từ tháng 10/2017, ông Park Hang Seo đã dẫn dắt đội tuyển U23 Việt Nam giành ngôi á quân tại VCK U23 châu Á 2018, hạng tư ASIAD 18, hai lần liên tiếp giành HCV bóng đá nam tại SEA Games 30 và 31. Ông cùng đội tuyển Việt Nam vô địch AFF Cup 2018, lọt vào tứ kết ASIAN Cup 2019 và đặc biệt là lần đầu tiên góp mặt tại vòng loại cuối World Cup 2022 - khu vực châu Á.
5. Quang Hải và Huỳnh Như xuất ngoại
Với 1 nền thể thao còn đang phát triển và bóng đá thu hút được sự quan tâm lớn nhất từ người hâm mộ thì dễ hiểu, các sự kiện lớn liên quan tới trái bóng tròn, tiếp tục có mặt ở tốp đầu. Trong năm 2022, chuyến xuất ngoại thi đấu của 2 cầu thủ nam và nữ xuất sắc hàng đầu là Nguyễn Quang Hải và Huỳnh Như cũng tạo nên dấu ấn lịch sử.
Tháng 4/2022, Quang Hải chia tay với Hà Nội FC để tới tháng 6/2022 chính thức gia nhập CLB Pau ở giải hạng hai Pháp với bản hợp đồng 2 năm, lựa chọn gia hạn thêm 1 năm. Tới ngày 25/8/2022, Quả bóng Vàng nữ Việt Nam, Huỳnh Như sang chơi cho CLB Lank Vilaverdense tại giải vô địch nữ Bồ Đào Nha, theo hợp đồng một năm với điều khoản gia hạn thêm 12 tháng.
Dù là những cầu thủ hàng đầu trong nước, nhưng việc tới những quốc gia có nền bóng đá phát triển hơn để thi đấu là những thách thức, khó khăn không hề nhỏ với Quang Hải và Huỳnh Như. Tuy nhiên, không thể phủ nhận rằng, quyết định tới châu Âu là sự dấn thân cần thiết của Quang Hải - Huỳnh Như, giúp bóng đá Việt Nam có cơ hội để phát triển hơn, thay vì loanh quanh ở môi trường thiếu đẳng cấp, thiếu cả sự cạnh tranh.
THỂ THAO THẾ GIỚI
5. Messi tỏa sáng, Argentina vô địch World Cup 2022
VCK World Cup 2022 là một giải đấu rất đặc biệt khi lần đầu diễn ra vào mùa Đông, và đã chứng kiến rất nhiều cung bậc cảm xúc, nhất là trận chung kết hay bậc nhất lịch sử, khi đội tuyển Argentina của Messi vượt qua ĐKVĐ Pháp của Mbappe trên chấm 11m, sau khi hòa 3-3 trong 120 phút thi đấu chính thức.
Với chiến tích lịch sử này, siêu sao Messi đã bổ sung danh hiệu còn thiếu duy nhất vào bộ sưu tập thành tích đồ sộ của mình. Anh còn lập vô số kỷ lục như đá nhiều trận ở World Cup nhất, đá nhiều phút nhất, góp công vào nhiều bàn thắng nhất (21 – 13 bàn, 8 kiến tạo), ghi bàn từng vòng đấu, và số lần nhận danh hiệu Cầu thủ xuất sắc nhất trận. Anh quá xứng đáng khi lần thứ hai danh hiệu Cầu thủ hay nhất giải (lần đầu năm 2014).
Đội tuyển Argentina vô địch World Cup 2022 nhờ sự tỏa sáng của Lionel Messi
Argentina còn nhận 2 giải cá nhân nữa cho Thủ môn hay nhất (Emi Martinez) và Cầu thủ trẻ xuất sắc nhất (Enzo Fernandez). Với hat-trick ở chung kết, Mbappe nhận danh hiệu Vua phá lưới. ĐT Anh nhận giải Fair Play, nhưng bất ngờ nhất là Maroc khi trở thành đội châu Phi đầu tiên vào bán kết.
2. Thể thao Nga bị "cấm vận" nặng nề
Việc Nga thực hiện "chiến dịch quân sự đặc biệt" với Ukraine đã khiến thể thao nước này tiếp tục bị ảnh hưởng nghiêm trọng vì những lệnh cấm vận thể thao, sau sự cố doping vào năm trước. Bóng đá Nga bị đình chỉ ngay lập tức ở các giải do FIFA và UEFA tổ chức. Đội tuyển Nga không thể đá bán kết play-off World Cup 2022, đội tuyển nữ Nga lỡ hẹn với EURO 2022 ở Anh, còn CLB Spartak Moskva thì bị loại khỏi Europa League.
Ngoài ra, chặng đua F1 Sochi Grand Prix đã bị loại khỏi nước Nga. Sân Gazprom bị tước quyền đăng cai trận chung kết Champions League; CLB hàng đầu thế giới Manchester United hủy hợp đồng tài trợ với hãng hàng không Aeroflot. Các vận động viên quần vợt Nga (và cả Belarus) bị cấm tham dự Wimbledon, còn ở các giải khác thì phải thi đấu dưới cờ trung lập. Và tỷ phú Roman Abramovich buộc phải trao lại quyền kiểm soát đội bóng đang chơi ở giải Ngoại hạng Anh là Chelsea mà không nhận được một xu.
Dù vậy, tại Hội nghị thượng đỉnh Olympic lần thứ 11 vừa qua, Hội đồng Olympic châu Á (OCA) chấp nhận cho các vận động viên Nga và Belarus tranh tài ở các giải đấu thể thao châu Á như Đại hội thể thao châu Á ASIAD, Đại hội thể thao trong nhà và võ thuật châu Á... mở ra cơ hội tranh tài mới cho các tuyển thủ xứ Bạch dương.
3. Karim Benzema giành Quả bóng Vàng 2022
Được 89/93 nhà báo bầu chọn ở vị trí số một, Karim Benzema đã đoạt danh hiệu Quả bóng Vàng 2022 một cách tuyệt đối với tổng điểm lên tới 549 điểm, bỏ xa người đứng thứ nhì là Sadio Mane tới 356 điểm. Đây là cách biệt lớn thứ hai trong lịch sử. Kỷ lục hiện tại là ở năm 2016 khi Ronaldo hơn người thứ hai là Lionel Messi đến 429 điểm.
Quả bóng Vàng 2022 là sự ghi nhận xứng đáng cho Benzema trong mùa giải mà anh đã ghi 44 bàn và 15 kiến tạo trên mọi đấu trường, giúp Real Madrid đoạt Siêu Cúp Tây Ban Nha, La Liga và Champions League mùa trước. Tính riêng tại Champions League, Benzema ghi 15 bàn qua 12 trận, gồm 10 bàn ở vòng knock-out và có hai hat-trick. Anh là cầu thủ Pháp thứ 5 được tôn vinh ở giải thưởng này sau Raymond Kopa, Michel Platini, Jean-Pierre Papin, và Zinedine Zidane.
Điều đáng tiếc nhất là sau khi giành Quả bóng Vàng, do chấn thương Benzema đã không thể cùng đội tuyển Pháp tham gia World Cup 2022. Và sau khi Pháp để thua Argentina trong trận chung kết, Benzema chính thức tuyên bố giã từ sự nghiệp thi đấu quốc tế trong màu áo Lam.
4. NOVAK Djokovic và sự cố anti-vaccine
Với việc nhất quyết không chịu tiêm vaccine ngừa covid, Novak Djokovic đã bị trục xuất khỏi Úc, tan mộng dự Australian Open 2022. Anh còn bị cấm dự các giải đấu ở Bắc Mỹ - bao gồm cả US Open trong năm 2022.
Sự vắng mặt của Djokovic rõ ràng đã tác động không nhỏ đến cán cân quyền lực của làng banh nỉ. Với 2 chức vô địch Australian Open và Roland Garros, Nadal đã nâng tổng số Grand Slam của mình lên số 22. Djokovic cũng có Grand Slam thứ 21 khi vô địch Wimbledon, nhưng giải đấu này Nole không được cộng điểm vì đang là ĐKVĐ, và đó là cơ hội lớn để cây vợt trẻ Carlos Alcaraz trỗi dậy và kết thúc năm ở ngôi số một thế giới. Cần phải nhắc lại, Alcaraz là nhà vô địch US Open, giải đấu mà Nole không thể tham dự.
Ở hệ thống giải nữ, cây vợt Ba Lan Iga Swiatek đã trải qua một năm cực kỳ thành công với 7 danh hiệu (2 Grand Slam) và xứng đáng với ngôi số một WTA. Năm 2022 còn chứng kiến màn chia tay của những huyền thoại Roger Federer và Serena Williams.
5. Olympic mùa Đông 2022 với chiến thắng áp đảo của đoàn Nauy
14 năm sau khi lần đầu tổ chức Olympic mùa Hè 2008, Trung Quốc lại đăng cai Olympic mùa Đông 2022. Sự kiện này quy tụ gần 2.900 vận động viên từ 91 đoàn thể thao quốc gia, tranh tài ở 15 nội dung với 109 bộ huy chương.
Sau hơn hai tuần tranh tài (từ ngày 4 đến 20/2) khép kín vì dịch Covid-19, Olympic mùa Đông Bắc Kinh 2022 khép lại với ngôi vị nhất toàn đoàn thuộc về Na Uy. Đoàn thể thao nước này đã giành 16 HCV, 8 HCB và 13 HCĐ. Cũng với thành tích này, đoàn Na Uy đã phá kỷ lục giành nhiều HCV nhất tại một kỳ Olympic mùa Đông do Đức, Canada, và chính họ nắm giữ (14). Đây là lần thứ 9 Na Uy nhất toàn đoàn tại một kỳ Olympic mùa Đông, cân bằng kỷ lục của đoàn thể thao Nga.
Đoàn thể thao Na uy chiến thắng vang dội tại Olympic mùa đông 2022
Xếp sau Na Uy là Đức với 12 HCV, 10 HCB và 5 HCĐ. Nhờ lợi thế sân nhà, Trung Quốc đã vượt qua Mỹ để xếp vị trí thứ 3 chung cuộc với 9 HCV, 4 HCB và 2 HCĐ. Diễn ra sau khoảng 1 tháng, Paralympic mùa Đông có 564 vận động viên của 46 đoàn thể thao quốc gia tranh tài.
TT&VH