An Thành Đạt - 'Bòn mót' lại không gian xưa của Hà Nội

“Có những kiến trúc cũ xưa của Hà Nội hôm nay đây còn thân quen, nhưng mai kia có thể được thay thế bằng công trình khác. Lúc đó, còn đâu những “phố xưa nhà cổ mái ngói thâm nâu” quen thuộc hay những góc phố rêu phong hoài niệm vốn vắng bóng người” - tác giả An Thành Đạt nói.

Triển lãm 'Hà Nội mát xanh': Vì một Hà Nội xanh rất xanh

Trong khuôn khổ Lễ trao Giải Bùi Xuân Phái - Vì tình yêu Hà Nội lần 15 - 2022, báo Thể thao và Văn hóa (TTXVN) sẽ tổ chức cuộc triển lãm ảnh “Hà Nội mát xanh”.

>> Xem chùm ảnh dự thi "Hà Nội mát xanh" của An Thành Đạt TẠI ĐÂY

Tham dự cuộc thi Hà Nội mát xanh với bộ ảnh Phố xanh mùa nhớ, nhân dịp Triển lãm và trao giải cuộc thi vào 14h hôm nay, 6/10, tại số 5 Lý Thường Kiệt, Hà Nội, An Thành Đạt chia sẻ với Thể thao và Văn hóa:

- Tôi yêu Hà Nội. Nói đúng hơn là trong lòng tôi mang ơn Hà Nội - mảnh đất đã cho tôi có cơ hội nương náu mấy thập kỷ qua, cho tôi cơ hội học hành như mong ước và có một nơi làm việc với nhiều cung bậc cảm xúc khó phai. Hà Nội là nơi tôi học hành sinh sống gắn bó, gia đình tôi cũng ở trong lòng phố nhiều năm qua, bản thân tôi cũng may mắn được làm việc ở một cơ quan có trụ sở đặt ở trung tâm thành phố. Vì thế, phố xá in đậm trong tôi và trở nên quen thuộc. Tôi chứng kiến sự đổi thay hàng ngày của Hà thành, đặc biệt là sự thay đổi về kiến trúc cũng như không gian sinh hoạt của những con phố.

Nhìn những điều đó, tôi thấy tiếc những hồn cốt của phố phường đã phôi pha theo năm tháng. Tôi sợ, nếu không lưu giữ bằng hình ảnh hoặc phương tiện nghe nhìn nào đó, sau này chính chúng ta cũng sẽ không thể hình dung được một Hà Nội xưa yên bình và đầy chất thi ca như thế nào.

Hà Nội mùa nào cũng mang một nét đẹp rất riêng

* Với anh, Hà Nội đẹp, đáng yêu nhất ở điểm nào?

- Hà Nội đẹp bởi có nhiều không gian cổ kính gắn với một bề dày lịch sử văn hóa. Những ký ức xưa về Hà Nội đã được nhiều thế hệ văn nghệ sĩ khắc họa vào thi ca nhạc họa tranh ảnh ở nhiều thời điểm khác nhau, nhưng có lẽ hình ảnh in đậm trong trái tim bao người chính là phố cổ Hà Nội cũng như giọng nói, tiếng cười nhẹ nhàng, cùng sự thân thiện mến khách. Rồi, Hà Nội mang nét đặc trưng của miền Bắc với khí hậu bốn mùa rõ rệt, quán xá vỉa hè trong lòng phố vốn ngợp bóng cây xanh. Mỗi mùa cây cối phố phường lại khoác lên mình một tấm áo mới rất tinh tế và nhiều màu sắc quyến rũ.

Tôi thấy Hà Nội mùa nào cũng mang một nét đẹp rất riêng. Nhưng tôi đặc biệt thích mùa Xuân của Hà Nội, khi cả thành phố ẩn mình trong sương giăng mờ ảo rất thơ mộng. Đó là một Hà Nội không thể lẫn vào đâu được với cây xanh hoa lá, hoa đào, hoa thược dược… đang thôi thúc mọi người sum họp mỗi khi tết đến xuân về...

* Về những không gian xanh của Hà Nội hiện nay, anh nhận thấy có sự thay đổi như thế nào? Và, nếu được góp một giải pháp phủ xanh, làm đẹp Thủ đô, anh có ý kiến ra sao?

- Quá trình đô thị hóa đã thu hẹp những diện tích ao hồ và không gian công cộng của Hà Nội, những khu vui chơi nhiều cây xanh, những hồ nước trong sạch như những thập kỷ 90 đã dần thu hẹp hoặc biến mất, đó là điều rất đáng tiếc. Rồi những năm gần đây, khi xây dựng hạ tầng, nhiều cây cổ thụ của Hà Nội đã không còn nữa.

Thật ra, ai cũng muốn Hà Nội là một điểm đến rợp bóng cây vào mùa Hè và mướt xanh vào mùa Xuân. Và tôi mong Hà Nội có được nhiều không gian xanh làm chỗ vui chơi cho mọi lứa tuổi. Tôi vọng thành phố sẽ sớm tạo cảnh quan thu hút du khách bằng những phố hoa, phố lá đặc trưng mùa nào thức ấy, để có thể quảng bá nét đẹp đậm chất thi ca của riêng thành phố.

Chắt chiu ghi lại ký ức

* Về bộ ảnh "Phố xanh mùa nhớ", anh có ý tưởng thực hiện từ khi nào?

- Trước khi có cuộc thi Hà Nội mát xanh do báo Thể thao và Văn hóa tổ chức, tôi cũng đang thực hiện dự án ảnh cá nhân của mình, trong đó có một dự án ảnh lâu dài về Hà Nội. Khi cuộc thi được phát động, tôi để ý tới ý tưởng của cuộc thi và thực hiện hình ảnh theo chủ đề, cũng như đặt niềm tin vào bản thân khi thực hiện.

Bộ ảnh thực hiện bằng sự bắt đầu của “nỗi nhớ Hà Nội”. Tôi đặt mình vào tâm thế những người xa Hà Nội và tôi thấy có lẽ đặc sản Hà Nội dành cho những người đi xa chính nỗi nhớ. Nỗi nhớ thì bắt đầu bằng ký ức, bằng những điều xưa cũ và hồi tưởng. Cũng có thể nỗi nhớ là hình ảnh phố phường với cây cối tươi xanh, cũng có thể là khoảnh khắc của những con người nơi đây với những hoạt động đời thường.

Nỗi nhớ là những thứ đã khắc ghi trong lòng, mỗi khi mình muốn quay trở lại kỷ niệm thì nó hiện hữu gắn bó như những thước phim quay chậm mang mình về với quá khứ. Nhưng để chụp một bộ ảnh cho mọi người cảm nhận và nhớ về Hà Nội là một điều cực kỳ khó. Chụp những gì hiện hữu quanh ta đã khó, chụp những thứ gần như đã xa đã thành kỷ niệm càng khó hơn.

Chính vì thế tôi bắt đầu bộ ảnh bằng sự giãi bày của lòng mình. Tôi bòn mót lại không gian xưa của Hà Nội những khi giao mùa như một thói quen ghi chép. Không giống như người viết nhật ký đủ đầy con chữ, cũng không vắn tắt như nét ký họa của người họa sĩ, tôi ghi chép bằng máy ảnh và quan sát phố phường một cách thật tâm với vô vàn những cảm xúc cùng những nét quyến rũ của Hà thành, đặc biệt là khi phố cũ ẩn mình trong những lùm cây khi giao mùa trong nhung nhớ.

Tôi mong muốn ghi lại những hình ảnh đó để mỗi khi ngắm nhìn những tấm ảnh mang chút hoài niệm đó, vô tình đưa ta trở lại với những kỷ niệm xưa, chạm vào tình yêu phố để tâm hồn ta được khơi gợi những hoài niệm, những hồn nhiên xưa cũ đậm nhung nhớ.

• Triển lãm 'Hà Nội mát xanh': Vì một Hà Nội xanh rất xanh
• Bức tranh 'Hà Nội mát xanh' đã lộ diện
• Có một Hà Nội mát xanh và bình yên đến lạ

* Anh có gặp khó khăn hay có những kỷ niệm đáng nhớ khi thực hiện tác phẩm của mình?

- Để có được Phố xanh mùa nhớ một cách trọn vẹn, mọi thứ phải đến từ sự lao động nghiêm túc, sáng tạo không ngừng nghỉ với chiếc máy ảnh. Và từ thói quen quan sát phố bằng mọi giác quan, tìm những nét thân quen của Hà thành bằng tất cả những ký ức mà mình có và tích lũy được.

Khi lang thang phố cùng chiếc máy ảnh, tôi cũng phải đối mặt với muôn vàn những khó khăn xảy ra, đơn cử như việc tiếp cận với nhân vật là người dân trong phố. Khi thực hiện các bức ảnh cho bộ ảnh, cần có ý tưởng ban đầu, có liên kết mạch lạc và mang lại ý nghĩa nhưng không phải cứ đến hiện trường thực tế chụp là có thể xong ngay được.

Có những tấm ảnh trong bộ ảnh được ghi lại sau hàng chục lần quay lại để bấm máy tiếp cận thực tế. Ảnh cần phải mộc mạc, chân thành, nhưng đầy ắp hơi thở của cuộc sống, không sắp đặt dàn dựng xa rời thực tế. Làm được việc đó đòi hỏi tác giả phải lăn lộn với sự sáng tạo không ngừng và có tình yêu đặc biệt đối với nhiếp ảnh.

* Xin cảm ơn anh đã chia sẻ!

Tiểu Phong (thực hiện)