Bài 2: Blog "nghệ"

Ở Trung Quốc có “siêu sao blog” Từ Tịnh Lôi

Nếu như những đặc thù riêng về xã hội cũng như văn hóa khiến châu Á trở thành miền đất màu mỡ của blog thì tương tự, trong làng nghệ, với sức mạnh ngôn ngữ, giới văn chương chiếm thế thượng phong. Không kể đến những “nhà văn tự phong” hoặc những cây viết được phát hiện từ blog, trong làng văn chương chính thống, nghĩa là những nhà văn có thẻ hội viên của Hội Nhà văn Việt Nam, lực lượng blogger rất đông đảo. Được xem là một trong những “thủ lĩnh” của giới blogger văn chương Việt là nhà thơ Nguyễn Trọng Tạo. Tiên phong ở vnweblogs.com, anh đã khuấy động phong trào lập và viết blog trong giới văn chương bằng nhiều cách: vận động, khuyến khích bạn bè, thậm chí làm hộ blog cho nhiều người, giao lưu hộ cho đến khi mọi người thạo blog thì mới thôi. Nhà thơ Hoàng Cát, một thời gắn với “vụ” Cây táo ông Lành, mới đây vừa ra mắt tập thơ Thanh thản, là một trong những “nạn nhân” của “chiến dịch” vận động phong trào blog của Nguyễn Trọng Tạo. Blog của Hoàng Cát ở vnweblogs do Nguyễn Trọng Tạo lập giùm, và giờ đây, nhà thơ Hoàng Cát khẳng định: Không có blog chắc không có tập thơ này (tập Thanh thản)! Ông cũng thú nhận: “Đây (blog) là một phương tiện để phổ cập tác phẩm, giao lưu - gặp gỡ bạn bè dễ dàng, dù người bạn đó đang sống ở bất cứ nơi đâu, chỉ cần có mạng. Đến bây giờ tôi sẽ thấy vô cùng khổ sở nếu một ngày không có mạng”!

Ở Việt Nam có "hot" blogger Nguyễn Quang Lập

Cũng trên trang web này, nhà văn Dương Hướng, tác giả của Bến không chồng, Dưới chín tầng trời, sung sướng: “Lập blog là nhu cầu tự thân của mỗi người cầm bút: được giao lưu với bạn bè, được bộc lộ những nỗi niềm của mình trước cuộc sống đang ngồn ngộn xung quanh”. Theo nhau, rất nhiều nhà thơ, nhà văn ở tỉnh Quảng Ninh (quê của nhà văn Dương Hướng) có blog riêng, tạo thành hẳn một phong trào blog mang tên “blog văn chương Quảng Ninh” trên vnweblogs.com. Ngay cả lão nhà văn Nguyễn Khắc Phê ở tuổi 70 cũng cho hay vẫn lướt net hàng ngày và viết blog để không bị lạc hậu với thời cuộc. Phong trào này khiến ông cựu Chủ tịch Hội Văn học nghệ thuật Quảng Ninh, nhà thơ Trần Nhuận Minh, “đăng đàn” tại Hội thảo Hội Nhà văn Việt Nam (xoay quanh chủ đề Nâng cao tính chuyên nghiệp của văn học): khẳng định “blog và web của các nhà văn nhà thơ, cập nhật nhanh, nhiều thông tin, các sáng tác mới, nhất là các vấn đề văn học, làm cho đời sống văn học sôi động, cởi mở và dân chủ hơn, là điều mà các diễn đàn truyền thông không thể làm được”. Không những không làm được mà giới truyền thông đôi khi còn “sống nhờ” vào blog của các nhà văn nữa. Nghĩa là trong lúc bên Trung Quốc còn đang thảo luận sôi nổi về chuyện kiếm tiền nhờ blog thì nhà văn ta đã có thể ung dung thực hiện rồi... Cũng nhờ có blog mà cư dân viết văn (chưa đồng nghĩa với nhà văn) đông đảo thêm. Những cái tên như Hà Kin, Nguyễn Thu Trang nhanh chóng trở thành “bestseller” sau khi là một hot-blogger. Blog thậm chí còn là đề tài cho nhà văn trẻ Phong Điệp cũng là một blogger có hạng, cho ra đời tiểu thuyết mang tên Blogger và cũng từ blog, một “nhà xuất bản ảo” đã ra đời vanhocmang.net.

Và trong làng showbiz

Đông đúc thứ nhì trong làng blogger đương nhiên là giới biểu diễn. Tuy họ không có công cụ hữu hiệu của blog là ngôn ngữ trong tay, nhưng họ có độ “hot”, có hình ảnh, có âm thanh và v.v...

Trí Nguyễn bị kẹt ở Thái Lan. Chỉ chưa đầy vài phút sau khi ngồi tại sân bay viết entry đưa lên blog, thông tin lập tức được truyền đi rất nhanh, báo mạng lẫn báo giấy cứ... tự nhiên vào sao chép bài viết, hình ảnh và xem đấy như một phát ngôn chính thức của Trí Nguyễn. Thủy Top sau vài loạt hình khoe vòng một ngoại cỡ của mình trên blog, từ cô nàng stylist vô danh bỗng là cái tên - không chỉ được cư dân mạng luôn săn đuổi tin tức, mà còn được các đạo diễn mời đóng phim kể cả việc đại diện cho game online của một tập đoàn nổi tiếng... Blog vô hình trung trở thành công cụ tiếp thị hữu hiệu cho các nghệ sĩ biểu diễn.

Khi Vietnamnet lập ra trang giải trí Netlife, đã dành hẳn chuyên mục đặc biệt cho giới blogger và tất nhiên, một danh sách rất dài liên kết đi thẳng tới blog các ca sĩ, người mẫu, diễn viên. Điểm mặt, có thể thấy gần như đầy đủ các ngôi sao ăn khách hiện nay: Mỹ Tâm, Ngô Thanh Vân, Đàm Vĩnh Hưng, Thanh Thảo, Thúy Vinh, Thanh Hằng, Phương Thanh, Trí Nguyễn, Tùng Dương, Tóc Tiên, Thủy Tiên, Mai Khôi, Rapper Tiến Đạt, Minh Thư, Hà Anh, Nghi Văn, Tuấn Hưng, Phương Linh, Thùy Lâm, Đức Tiến, Linh Nga, Hoàng Thùy Linh, Helena Thanh Đào, Xuân Bắc, Tự Long, Hải Anh, Hoàng Yến, Mai Phương Thúy, Thùy Dung... Sẽ rất nhanh chóng thất vọng, vì trong danh sách đó, các blogger thật sự chỉ đếm trên đầu ngón tay. Nếu ngày trước website là ngôi nhà của mỗi người được thiết kế chuyên nghiệp, chủ yếu up date thông tin và lịch diễn dành cho fan truy cập... thì blog năng động, đầy tiện ích với nhiều tính năng cởi mở hơn có thể cho người vào xem bình luận, để lại tin nhắn và kết nối với các blogger khác trong cộng đồng mạng. Nếu biết có blogger đạt lượng truy cập 15 triệu đến 20 triệu page view thì sẽ hiểu website giới nghệ sĩ đã là... quá khứ và blog đã thay thế. Tuy nhiên, có thể khẳng định một điều: blog nghệ sĩ được quan tâm và đạt lượng truy cập cao chỉ có vài người, các hot blogger hiện nay đều thuộc về giới... nhà báo văn nghệ!

Tham gia vào thế giới blog từ tháng 10/2006, Ngô Thanh Vân là một blogger hiếm hoi của giới nghệ sĩ biểu diễn được đánh giá... viết khá nhất. Khác hẳn một Ngô Thanh Vân sôi nổi trên sân khấu là một blogger mang nickname Virus với lời văn nhẹ nhàng, sâu lắng nhiều xúc cảm. Các entry của Ngô Thanh Vân tính tự sự cao, chia sẻ các vấn đề trong cuộc sống của mình về đạo Phật, gia đình, thần tượng, tâm trạng, công việc, du lịch, học hành và tất nhiên, không thể thiếu những bài quảng bá cho các bộ phim của mình kể cả việc tuyển diễn diên, thông báo casting... Đây là blog được các nhà báo truy cập... siêng nhất, rất nhiều các entry của Ngô Thanh Vân đều được đăng tải lại, chưa kể là hình ảnh trong đó được sử dụng vô tội vạ bởi các trang giải trí mạng.

Blogger không thua kém Ngô Thanh Vân là Trí Nguyễn, anh viết dí dỏm hơn tuy rằng có hay... sai chính tả chút. Sống ở Mỹ từ năm lên 9 như Trí Nguyễn thì vậy đã thuộc loại giỏi! Đây cũng là diễn viên rất siêng viết blog. Chuyến đi đóng phim truyền hình Đất nước gió lửa của Johnny Trí Nguyễn ở Thái Lan bị kéo dài ngoài ý muốn vì các cuộc biểu tình ở sân bay Suvarnabhumi, thay vì vô vị ngồi chờ, anh đã biến thời gian trống của mình bằng các entry khá lôi cuốn mang đầy tính thời sự nhưng vẫn rất đời thường. Anh viết thoải mái, dễ chịu và đọc thấy gần gũi khá giống với một Trí Nguyễn đời thường.

Thanh Thảo viết blog nhìn qua như nhận ra ngay chủ đích của cô. Các bài viết đa phần là thông báo về công việc, hay cập nhật hình ảnh mới chụp của mình. Đặc biệt có nhiều entry giải thích các... thị phi và scandal xảy ra của Music Box. Đây chính là cách xem ra khá phổ biến trong thế giới blog - nghệ sĩ khi tận dụng được lợi thế của blog. Ngoài Thanh Thảo, nhiều ca sĩ có lượng fan truy cập cao, và xem blog như một nơi để nhìn thần tượng mình... kỹ hơn, đời thường hơn như Quang Vinh, Lương Bích Hữu, Phạm Quỳnh Anh, Hoàng Thùy Linh, Bảo Thy, Phương Vy, Trà My, Thảo Trang, Thanh Duy... nhóm ca sĩ - teen Pop này viết không đều và chỉ mới dừng lại ở khả năng... show hình, quảng cáo album mới và post lịch diễn. Và, nhiều ca sĩ dùng blog chỉ để... triển lãm ảnh của mình, tất nhiên được photoshop thật kỹ - đây là các blog phổ biến nhất hiện nay của giới nghệ.

Blog thể hiện rất rõ cá tính của từng nghệ sĩ. Có người dùng blog để gây chú ý cho các sản phẩm của mình. Có người dùng nó chỉ như những chia sẻ lắng lòng. Ai muốn kín tiếng thì cứ kín tiếng, còn nghệ sĩ nào muốn náo hoạt cho nhiều khách khứa, bạn bè, thậm chí cả kẻ thù đến chơi thì cứ náo hoạt. Ngoài ra, còn có những nghệ sĩ chỉ dùng blog như một cách... tự sướng khi post các bài báo ca ngợi mình trên blog. Đó là chưa kể các fan hâm mộ lập blog cho ca sĩ thần tượng của mình. Như Mỹ Tâm, Đàm Vĩnh Hưng, Phương Thanh, Quang Dũng, Hồng Nhung, Mỹ Linh... đều có blog nhưng hầu nhưng không hề viết blog. Tuy nhiên, nhiều ca sĩ ngôi sao vẫn sẵn sàng thú nhận là... thích đọc blog của người khác.

NHỮNG TÁC PHẨM “ĂN TƯƠI” TỪ BLOG Đó là Opera Blog, vở opera đầu tiên khởi nguồn từ Blog do Nhà hát Nhạc Vũ Kịch Việt Nam dàn dựng, kết hợp giữa nghệ thuật opera và... blog. Kịch bản vở opera do hai nhà văn Phan Triều Hải - Nguyễn Thị Thu Huệ phóng tác từ những bài viết ngắn dự thi của cộng đồng blogger Việt. Vở diễn nằm trong dự án Hỗ trợ văn hóa Việt Nam phát triển bền vững do Quỹ Thụy Điển SIDA tài trợ. Đó là scandal đầu tiên của làng nghệ 2009: phim truyền hình Blog và người đẹp (đạo diễn Hồng Ngân, hãng Fannatic sản xuất). Phim chưa chiếu nhà sản xuất đã bị đe dọa đưa ra tòa vì ký hợp đồng không đúng đối tượng! Đó là cuốn tiểu thuyết Blogger của nhà văn Phong Điệp (NXB Hội Nhà văn tháng 4/ 2009. Phong Điệp thú nhận chính blog đã gợi hứng cho cô thay đổi kết cấu tiểu thuyết khiến nó trở nên lạ và hấp dẫn hơn.