Trong phần này, chúng ta sẽ tìm hiểu về những ông chủ mang quốc tịch Anh đang sở hữu những đội bóng Anh. Câu hỏi được đặt ra là liệu họ có thể duy trì quyền sở hữu được bao lâu?
Nếu tìm trên internet những cái tên đã làm rúng động truyền thông thế giới năm 1992, bạn sẽ thấy những nhân vật quen thuộc như Bill Clinton, Madonna và Mike Tyson.
Bạn cũng có thể bắt gặp những chuyện nghe có vẻ cổ xưa, nhưng không ít sự kiện xảy ra cách đây 32 năm vẫn có thể tái hiện tuần tới. Điều quan trọng là chẳng ai thấy nó bất thường.
Tuy nhiên, điều này không đúng với tình hình sở hữu của các CLB bóng đá Anh. Khi 22 đội bóng hàng đầu tách ra khỏi Football League để thành lập Premier League, 21 trong số đó thuộc quyền sở hữu của người Anh.
Everton sắp trở thành CLB thứ 10 thuộc quyền sở hữu của các ông chủ người Mỹ
Ngoại lệ duy nhất là Wimbledon. CLB này được sở hữu bởi Sam Hammam, một kỹ sư xây dựng người Lebanon. Hammam đến London năm 1975 để vợ ông có thể sinh đứa con thứ hai ở một quốc gia an toàn. Ban đầu, ông chọn Wimbledon vì yêu thích quần vợt, nhưng hai năm sau, ông mua lại cổ phần trị giá 40.000 bảng Anh (tương đương 50.000 USD theo tỷ giá hiện tại) của CLB bóng đá địa phương này, khi đội vừa lên hạng tư.
Giờ đây, sau hơn ba thập kỷ, chỉ còn 3 CLB Premier League thuộc sở hữu hoàn toàn bởi các ông chủ người Anh. Bên cạnh đó, có một CLB do người Anh nắm cổ phần lớn và 2 CLB khác do người Anh quản lý với cổ phần nhỏ.
Có một CLB hiện do một người Anh gốc Iran sống ở Monaco sở hữu, nhưng điều này cũng chỉ kéo dài thêm vài tuần nữa. Đó chính là Everton, đội dự kiến sẽ trở thành CLB thứ 10 trong giải thuộc sở hữu đa số của người Mỹ trước Giáng sinh. Hiện còn 3 CLB cũng đang tìm kiếm người mua, ở mức độ này hay mức độ khác.
Hãy cùng khám phá lý do tại sao Ngoại hạng Anh đang dần vượt khỏi quyền sở hữu của những ông chủ người Anh.
Năm 1992, Tottenham Hotspur vẫn thuộc sở hữu của Alan Sugar, người sinh ra trong một gia đình nghèo ở Đông London. Ông bỏ học từ năm 16 tuổi và bán ăng-ten xe hơi từ một chiếc xe tải. Ông thành lập công ty Amstrad (viết tắt của Alan Michael Sugar Trading).
Đến giữa những năm 1980, Amstrad đã được niêm yết trên Sàn giao dịch Chứng khoán London và Sugar mở rộng sang lĩnh vực thiết bị điện tử tiêu dùng. Năm 1991, ông đánh bại ông trùm truyền thông tai tiếng Robert Maxwell trong cuộc chiến thâu tóm Spurs.
Thời kỳ quản lý Spurs của Sugar nổi tiếng với những mâu thuẫn với huấn luyện viên, các hợp đồng cầu thủ đình đám. Ông cũng bị quy kết ở khía cạnh tài chính, với những nhận xét rằng tiền bạc chảy qua các câu lạc bộ giống như nước ép mận, "vào một đầu và ra ngay đầu kia". Nhưng ông đã đóng vai trò quan trọng trong việc giúp Sky Sports giành được bản quyền truyền thông của giải đấu "mới", điều này rất phù hợp khi Amstrad là nhà sản xuất đĩa vệ tinh.
Đến năm 2001, ông bán một phần Spurs cho công ty đầu tư Anh Quốc ENIC và đến năm 2007, phần còn lại của cổ phần cũng được chuyển giao cho công ty này.
Trong khi đó, Arsenal thuộc quyền sở hữu của Sir Samuel Hill-Wood và Sir Bracewell Smith, hai doanh nhân kiêm chính trị gia và các hậu duệ của họ trong nhiều thập kỷ. CLB mang phong cách "giới thượng lưu lâu đời" và sân Highbury nổi tiếng với lối kiến trúc Art Deco. Họ cũng có những mối liên hệ với khu tài chính City of London.
Nhưng năm 1983, một doanh nhân địa phương tên là David Dein, người từng bán trái cây và rau quả tại sạp chợ của mẹ mình, đã trả Peter Hill-Wood 292.000 bảng Anh để sở hữu 16% cổ phần của câu lạc bộ.
Hill-Wood, cháu trai của Sir Samuel, đã nghĩ rằng Dein "điên rồ" vì đầu tư vào bóng đá thời đó chỉ là "tiền chết". Nếu điều chỉnh theo lạm phát, khoản đầu tư ban đầu đó ngày nay sẽ chỉ có giá trị chưa đến 1 triệu bảng, một con số quá nhỏ bé so với mức giá khoảng 500 triệu bảng mà bạn phải bỏ ra để mua 1/6 giá trị Arsenal hiện tại.
Đến năm 1991, Dein đã sở hữu 42% cổ phần của Arsenal và trở thành một nhân vật có tầm ảnh hưởng lớn trong làng bóng đá. Ông là một trong số các chủ tịch thường được mô tả là "những nhà tiên phong" vì đã nhận ra rằng truyền hình sẽ làm thay đổi giá trị các câu lạc bộ.
Tuy nhiên, vào thời điểm Premier League ra đời, công ty kinh doanh đường đã giúp Dein trở nên giàu có là London & Overseas đang trên bờ vực phá sản. Với các khoản phí pháp lý phải thanh toán, Dein bắt đầu bán cổ phần Arsenal của mình cho Danny Fiszman, một người bạn làm giàu nhờ ngành kim cương. Trong thập kỷ tiếp theo, tỷ lệ sở hữu của Fiszman tăng lên gần 30%, trong khi phần của Dein giảm xuống còn 14,58%.
Những giao dịch này giúp Dein thu về 11 triệu bảng. Nhưng ông sẽ kiếm được nhiều hơn thế khi bán hết phần còn lại cổ phần của mình vào năm 2007. Người mua là tỷ phú người Nga gốc Uzbekistan Alisher Usmanov và kế toán người Anh gốc Iran của ông, Farhad Moshiri, với giá 75 triệu bảng (tương đương 123 triệu bảng ngày nay).
Hãy nhớ rằng Dein đã bỏ ra chưa đến 1 triệu bảng để mua gần như số cổ phần tương đương 24 năm trước. Giờ thì bạn đã bắt đầu thấy tại sao các chủ sở hữu người Anh lại bán đi đội bóng của họ.
Về phần Usmanov và Moshiri, họ đã hợp tác tại Everton, sau khi được Dein giới thiệu với những người chủ sở hữu người Anh của đội bóng. Họ chỉ chuyển sự chú ý sang Everton vì bị chủ sở hữu hiện tại của Arsenal là tỷ phú người Mỹ Stan Kroenke vượt mặt.
Stan Kroenke, ông chủ của Arsenal
Trong khi đó, vào năm 1992, Chelsea vẫn thuộc quyền sở hữu của Ken Bates, một doanh nhân tự lập lớn lên trong căn hộ chung cư và gây dựng tài sản nhờ ngành vận tải, trang trại bò sữa, bê tông và khai thác đá. Sau đó, ông trở thành một nhà đầu tư bóng đá nhiều kinh nghiệm.
Trong những năm 1960, Ken Bates đã sở hữu Oldham Athletic trước khi mua Wigan Athletic vào năm 1980. Tuy nhiên, ông nhanh chóng bán đội bóng này vào năm 1982 khi có cơ hội mua Chelsea với giá… 1 bảng Anh. Không, đây không phải là lỗi đánh máy. Thời điểm đó, Chelsea đang ngụp lặn ở giải hạng Hai, ngập trong nợ nần và bị hoen ố bởi nạn hooligan.
Ở tuổi 92, ông Bates đã gắn bó 21 năm với Chelsea. Đây là một quãng thời gian đủ dài để ông đưa CLB trở lại đỉnh cao của bóng đá Anh, phát triển sân Stamford Bridge, ký hợp đồng với hàng loạt ngôi sao ngoại quốc và cũng không ít lần gây mâu thuẫn với mọi người. Cuối cùng, ông bán Chelsea cho tỷ phú người Nga Roman Abramovich trong một thỏa thuận định giá đội bóng vào khoảng 140 triệu bảng, tương đương gần 250 triệu bảng theo giá trị ngày nay.
Do phần lớn giá trị đó nằm trong các khoản nợ, Bates chỉ thu về 17 triệu bảng – nhưng đó vẫn là một khoản lời đáng kể từ "cú đặt cược" chỉ 1 bảng. Sau đó, ông tiếp tục quản lý hai đội bóng khác là Partick Thistle và Leeds United.
Xét về tầm quan trọng, thỏa thuận với Abramovich đã thay đổi hoàn toàn Chelsea và cả Premier League. Từ đó, bóng đá Anh bước vào một kỷ nguyên "hậu Roman".
Hàng xóm của Chelsea, Queens Park Rangers (QPR), thuộc quyền sở hữu của gia đình Thompson. David Thompson, một cựu thương nhân tại chợ thịt Smithfield, đã giúp cha mình đưa công ty kinh doanh thịt của gia đình lên sàn chứng khoán trước khi đồng sáng lập Hillsdown Holdings, tập đoàn thực phẩm Anh hiện sở hữu các thương hiệu như Mr Kipling, Oxo và Angel Delight.
David đã bán cổ phần của mình tại Hillsdown với giá 500 triệu bảng vào năm 1989, ngay sau khi ông tiếp quản QPR. Con trai ông là Richard, khi đó mới 24 tuổi, đã đảm nhiệm vai trò chủ tịch câu lạc bộ. QPR kết thúc mùa giải đầu tiên của Premier League ở vị trí thứ 5, sau đó là thứ 9 và thứ 11. Nhưng đến năm 1996, họ bị xuống hạng và gia đình Thompson bán câu lạc bộ cho Chris Wright, một giám đốc âm nhạc người Anh. Wright sau đó sáp nhập đội bóng với một câu lạc bộ rugby, đưa họ lên sàn chứng khoán một phần và chịu lỗ hàng triệu bảng.
Crystal Palace lúc này do Ron Noades điều hành. Ông sở hữu một số sân golf tầm trung ở Đông Nam nước Anh. Ông từng là chủ của Wimbledon (và từng cân nhắc chuyển đội bóng đến Milton Keynes vào cuối những năm 1970) và sau đó là Brentford. Cuối cùng, Noades bán Brentford cho quỹ tín thác của cổ động viên vào năm 2006.
Năm 1992, Southampton thuộc quyền sở hữu của một nhóm doanh nhân địa phương. Tuy nhiên, vài năm sau, họ mời Rupert Lowe, một nhà tài chính yêu thích môn rugby và không có liên quan gì với thành phố, thực hiện một thương vụ mua ngược lại câu lạc bộ thông qua một công ty sở hữu các viện dưỡng lão. Mục đích là để Southampton có thể nhanh chóng niêm yết công khai với chi phí thấp.
Thập kỷ tiếp theo là một giai đoạn đầy biến động. Matthew Le Tissier ghi được nhiều bàn thắng tuyệt vời, đội bóng có sân vận động mới nhưng công ty mẹ thì phá sản và Southampton rơi xuống giải hạng ba vào năm 2009 dưới quyền sở hữu của ông chủ nước ngoài.
Cựu chủ tịch Chelsea Abramovich
Ở Đông Anglia, Ipswich Town vẫn thuộc quyền kiểm soát của gia đình Cobbold, một dòng họ sản xuất bia địa phương. Trong khi đó, Norwich City thuộc sự sở hữu của Robert Chase, người điều hành một doanh nghiệp xây dựng gia đình. Cả hai đội giờ đây đều thuộc sở hữu của các nhà đầu tư Mỹ.
Tại vùng Midlands, cổ đông lớn nhất của Aston Villa là Doug Ellis, người gây dựng tài sản nhờ kinh doanh các kỳ nghỉ trọn gói đến Tây Ban Nha. Ông cũng là giám đốc câu lạc bộ đầu tiên tại Anh tự trả lương cho mình sau khi được Hiệp hội Bóng đá Anh cho phép. Ellis đưa Aston Villa lên sàn chứng khoán và bán phần cổ phần còn lại cho tỷ phú Mỹ Randy Lerner vào năm 2006.
Coventry City khi đó thuộc sở hữu của Derrick Robins, một cựu vận động viên cricket sáng lập công ty sản xuất nhà kho lắp ghép. Họ đã quay lại với mô hình sở hữu "doanh nhân địa phương thành công" vào năm ngoái, sau hơn một thập kỷ dưới quyền kiểm soát của một quỹ đầu tư có trụ sở tại London, do một nhà đầu tư bất động sản người Mỹ điều hành.
Nottingham Forest, đội bóng xếp cuối bảng vào năm 1993, thuộc sở hữu của 200 cổ đông địa phương. Đây là một cấu trúc không thay đổi trong hơn một thế kỷ cho đến khi Nigel Doughty, một người hâm mộ từ nhỏ và là giám đốc quỹ đầu tư tư nhân, giải cứu câu lạc bộ vào năm 1999. Cái chết đột ngột của ông vào năm 2012 là một tổn thất lớn đối với Forest, đội bóng sau đó rơi vào tay doanh nhân người Kuwait Fawaz Al Hasawi trước khi tỷ phú người Hy Lạp Evangelos Marinakis tiếp quản vào năm 2017.
Xa hơn về phía Bắc, cổ đông lớn nhất của Sheffield United và cũng là nhà tài trợ của đội, là Arnold Laver. Ông là chủ sở hữu một công ty gỗ. Trong khi đó, Sheffield Wednesday thuộc quyền Dave Richards, một giám đốc của nhiều doanh nghiệp tầm trung nhưng là một chính trị gia lão luyện trong làng bóng đá. Hiện tại, Sheffield United thuộc sở hữu của một hoàng tử Ả Rập Saudi, còn Wednesday thuộc về con trai của "vua cá ngừ" Thái Lan.
Leeds United khi đó do Leslie Silver kiểm soát. Ông là một triệu phú tự lập gốc Đông London. Gia đình ông chuyển đến Leeds sau khi nơi làm việc của cha ông bị ném bom trong Thế chiến II. Silver sau đó tham gia điều khiển máy bay ném bom trong cuộc chiến, rồi quay về Leeds và sáng lập Leyland Paints. Ông gia nhập hội đồng quản trị Leeds United năm 1981, đầu tư hàng triệu bảng vào sân vận động và đội hình, chứng kiến đội giành chức vô địch cuối cùng trước khi Premier League ra đời, rồi bán đội bóng vào năm 1996. Giờ đây, Leeds thuộc sở hữu của các nhà đầu tư Mỹ.
Everton và Liverpool từng thuộc quyền sở hữu của các nhánh khác nhau trong gia đình Moores, những người điều hành đế chế bán lẻ Littlewoods và trò chơi bóng đá "the pools." Đây là một trò chơi đặt cược nhỏ với giá cố định, dự đoán những trận đấu sẽ kết thúc với tỷ số hòa có bàn thắng, một trò chơi rất phổ biến lúc bấy giờ. Everton hiện sắp được mua lại bởi các nhà đầu tư Mỹ, trong khi Liverpool đã thuộc quyền sở hữu của các ông chủ nước ngoài từ nhiều năm qua.
Oldham, từng được sở hữu bởi Ian Stott, một chủ sở hữu công viên caravan. Cổ đông lớn nhất của Manchester City khi ấy là Peter Swales, người sở hữu chuỗi cửa hàng hi-fi (thiết bị âm thanh cao cấp). Swales mất quyền kiểm soát Manchester City vào năm 1994, khi đội bóng được tiếp quản bởi Francis Lee. Ông là cựu tiền đạo ngôi sao của câu lạc bộ, người đã kiếm bộn tiền từ ngành sản xuất giấy vệ sinh.
Với Manchester United thì còn bất ngờ hơn. Khi ấy, Quỷ đỏ có chủ tịch là Martin Edwards, người thừa hưởng gia tài từ ngành chế biến thịt của gia đình.
Với những ai theo dõi sự thay đổi, một nhà đầu tư địa phương giàu có đã tiếp quản Oldham, trong khi Manchester City hiện thuộc sở hữu của thái tử Ả Rập. Manchester United là nạn nhân đầu tiên của một thương vụ mua lại có sử dụng đòn bẩy tài chính vào năm 2005, khi doanh nhân Mỹ Malcolm Glazer nắm quyền kiểm soát câu lạc bộ. Hai thập kỷ trôi qua, các con của ông vẫn hưởng lợi từ thương vụ này, nhưng có vẻ ngày họ rút lui không còn xa.
Nhà Glazer vẫn nắm 40% quyền sở hữu MU
Premier League giờ đây là sân chơi của các tỷ phú, quỹ đầu tư Mỹ với hàng chục tỷ USD và các quỹ đầu tư quốc gia. Vậy trong tương lai, ai sẽ là người Anh còn lại phất lá cờ truyền thống?
Nhà đầu tư của Brentford Matthew Benham là một trường hợp quay ngược dòng về thời đại cũ. Nhưng ở một số khía cạnh, đặc biệt là nghề nghiệp, Benham chính là hình mẫu của chủ sở hữu thời hiện đại. Tốt nghiệp ngành vật lý tại Oxford, Benham từng làm việc cho các ngân hàng trước khi gia nhập Premier Bet, một công ty khai thác điểm yếu trong tỷ lệ cược của các nhà cái châu Á.
Sau xung đột với người sáng lập Tony Bloom vào năm 2004, Benham thành lập Smartodds, một công ty hoạt động với mô hình tương tự. Một năm sau, ông đọc một bài báo về việc quỹ tín thác cổ động viên của Brentford đang "tuyệt vọng tìm kiếm hỗ trợ" và quyết định giúp đỡ.
Năm 2007, quỹ Bees United ngập trong nợ, Benham trả nợ và cho quỹ 5 năm để hoàn trả không lãi suất. Năm 2012, sau một cuộc bỏ phiếu, ông nắm toàn quyền kiểm soát đội bóng.
Với gần 100 triệu bảng từ túi riêng, Benham đã biến Brentford từ một đội hạng ba trở thành câu lạc bộ ổn định ở Premier League. Tuy nhiên, ông hiểu rằng Brentford cần một người đầu tư với tiềm lực mạnh hơn.
Chủ sở hữu duy nhất người Anh khác tại Premier League là… Tony Bloom, ông chủ Brighton. Giống Benham, Bloom đã đầu tư gần 500 triệu bảng, đưa Brighton từ đội hạng ba thành một đội bóng cạnh tranh mạnh mẽ tại Premier League.
Không giống Benham, Bloom có mặt trong danh sách Rich List 2024 của Sunday Times. Ông đứng thứ 233 trong danh sách những người giàu nhất Vương quốc Anh với tài sản ước tính 716 triệu bảng. Tài năng tính toán của Bloom đã giúp Brighton chiếm lợi thế trong việc chuyển nhượng cầu thủ. Bloom dường như vẫn hài lòng khi tiếp tục đầu tư cho Brighton.
CLB đầu tiên thử sức trên thị trường chứng khoán là Tottenham, hiện vẫn thuộc quyền sở hữu của các nhà đầu tư Anh, nhưng cấu trúc sở hữu của họ khá phức tạp.
Công ty đầu tư Anh quốc ENIC nắm giữ gần 87% cổ phần. Phần còn lại do khoảng 30.000 cổ đông nắm giữ, hầu hết là các gia đình đã sở hữu cổ phần qua nhiều thế hệ.
Cổ phần của ENIC được chia theo tỷ lệ 70/30 giữa quỹ gia đình của Joe Lewis – một người tự lập từ Đông London, và người cộng sự Daniel Levy. Lewis, hiện 87 tuổi và có tài sản hơn 5 tỷ bảng, từng tự mình sở hữu cổ phần này. Tuy nhiên, tuổi tác và những rắc rối pháp lý gần đây dường như đã khiến ông và gia đình phải sắp xếp lại tài sản một cách hợp lý. Trong khi đó, các con của Lewis đã đi đến kết luận giống như nhiều chủ tịch của câu lạc bộ khác: đã đến lúc sử dụng tài sản gia đình cho việc khác.
Liệu Levy, 62 tuổi và là một trong những giám đốc điều hành được trả lương cao nhất trong giới bóng đá, có cùng suy nghĩ hay không? Đó vẫn là đề tài bàn tán trong giới sáp nhập và mua lại. Ngay cả Levy cũng hiểu rằng Tottenham cần thêm nguồn lực nếu muốn giữ vị trí trong các sự kiện lớn.
Cổ phần của ENIC hiện cũng khá bận rộn khi đang tìm kiếm người mua cho 25% cổ phần của West Ham United, vốn thuộc sở hữu của quỹ gia đình David Gold, người đã qua đời năm 2023.
Gold cũng là một người tự lập từ Đông London, kiếm bộn tiền từ ngành công nghiệp nội dung người lớn và các cửa hàng đồ chơi người lớn cùng với anh trai Ralph và đối tác kinh doanh David Sullivan.
Bộ đôi Gold và Sullivan từng hợp tác để mua Birmingham City mà họ đã bán vào năm 2009, trước khi mua 50% cổ phần của West Ham vào tháng 1/2010. Thỏa thuận định giá câu lạc bộ ở mức 105 triệu bảng, nhưng phần lớn số đó là nợ trước các ngân hàng Iceland.
Gold và Sullivan đã trả 8 triệu bảng để tăng cổ phần của họ lên 30% mỗi người chỉ bốn tháng sau đó, nhưng các khoản đầu tư của họ vào câu lạc bộ chủ yếu dưới hình thức cho vay có lãi suất. Sullivan đã tăng cổ phần của mình lên 55% vào năm 2013 thông qua tái cấu trúc nợ.
Dưới sự quản lý của họ, West Ham đã khẳng định vị thế tại Premier League và đạt được thỏa thuận thuê sân vận động Olympic London với chi phí rất thấp vào năm 2016. Năm 2017, họ bán 10% cổ phần cho nhà đầu tư Mỹ J. Albert "Tripp" Smith và vào năm 2021, tất cả đã pha loãng cổ phần bằng cách bán 27% cho tỷ phú người CH Séc Daniel Kretinsky. Thỏa thuận này định giá CLB hơn 600 triệu bảng.
Hiện tại, Sullivan vẫn là cổ đông lớn nhất với gần 39% cổ phần, nhưng Kretinsky đang chờ đợi cơ hội khi gia đình Gold nhận ra họ khó có thể đạt mức giá cao hơn lời đề nghị của ông. Nếu điều đó xảy ra, West Ham có thể sẽ thuộc quyền kiểm soát của ông chủ người CH Séc.
Everton dưới thời Moshiri nên được xem là của người Anh, Iran, Monaco hay Nga có lẽ không quan trọng. Tất cả đã sắp kết thúc khi tập đoàn gia đình Friedkin Group có trụ sở tại Texas sắp hoàn tất việc tiếp quản câu lạc bộ.
Do đó, sẽ chỉ còn 2 CLB không thuộc quyền sở hữu hoàn toàn của người Anh nhưng vẫn được điều hành bởi các cổ đông thiểu số người Anh.
Đầu tiên là Crystal Palace, mà nếu chỉ nhìn vào danh sách cổ đông, ta có thể nghĩ câu lạc bộ này "Mỹ" như NASCAR và bia giá rẻ. Tuy nhiên, thỏa thuận giữa các cổ đông chính đã để Steve Parish, một cổ động viên suốt đời và người cứu câu lạc bộ khỏi phá sản năm 2010, giữ vai trò chủ tịch.
Parish đã kiếm được rất nhiều tiền khi bán công ty thiết kế và sản xuất tiếp thị của mình năm 2011. Nhưng với tài sản ước tính khoảng 50 triệu bảng, ở tuổi 59, ông thậm chí không đủ giàu để so sánh với các đội ở giải Championship. Đây là lúc các đồng sở hữu người Mỹ của ông – David Blitzer, Josh Harris và John Textor – can thiệp. Blitzer và Harris đủ giàu nhưng dường như hài lòng để Parish điều hành câu lạc bộ.
Sir Jim Ratcliffe đang nỗ lực để giành toàn quyền sở hữu MU
Ở Manchester United, Sir Jim Ratcliffe đang thực hiện những quyết định lớn dù chỉ sở hữu 27,7% cổ phần. Trong khi nhà Glazer – vốn không được lòng người hâm mộ – vẫn nắm quyền kiểm soát với hơn 40% cổ phần và quyền biểu quyết đặc biệt nhờ nhóm cổ phiếu loại A.
Tuy nhiên, có những điểm khác biệt quan trọng giữa tình hình của Parish tại Palace và Ratcliffe tại United. Ratcliffe, người giàu nhất nước Anh năm ngoái, từng đưa ra mức giá 1,3 tỷ bảng để sở hữu 26% cổ phần của câu lạc bộ mà ông yêu mến từ nhỏ.
Tài sản của Ratcliffe biến động theo chu kỳ của công ty hóa chất INEOS mà ông đồng sở hữu, nhưng Sunday Times vẫn xếp ông thứ 4 trong danh sách năm nay với khối tài sản trị giá 23,5 tỷ bảng.
Thứ hai, việc toàn quyền kiểm soát các vấn đề liên quan đến thể thao là điều kiện tiên quyết cho khoản đầu tư của Ratcliffe. Các diễn biến trong năm nay cho thấy gia đình Glazer dường như cũng sẵn sàng để ông giải quyết cả các vấn đề không liên quan đến bóng đá.
Thứ ba, hầu hết những người theo dõi sát sao sự nghiệp kinh doanh của Ratcliffe đều tin rằng ông không dừng lại ở 29% cổ phần mà thỏa thuận sẽ đưa ông đạt được vào tháng Giêng tới. Thỏa thuận với nhà Glazer rất phức tạp, với các biện pháp bảo vệ cho cả hai bên, nhưng nó vạch ra một lộ trình để tỷ phú người Anh này giành quyền kiểm soát hoàn toàn. Nếu điều đó xảy ra, thì sẽ là một ngoại lệ đặc biệt của Ngoại hạng Anh.
Về lý do tại sao các chủ sở hữu người Anh giờ đây lại trở thành "của hiếm", có rất nhiều con số có thể giải thích, nhưng tất cả đều dẫn đến cùng một kết luận: người có tiền ở Anh không còn đủ giàu để sở hữu những tài sản danh giá nhất của đất nước.
Các chuyên gia tài chính bóng đá Kieran Maguire và Christina Philippou đã diễn giải điều này một cách khéo léo trong bài viết mà họ đồng tác giả trên The Conversation tháng trước:
"Từ năm 1993 đến 2018, khi nền kinh tế Anh tăng trưởng hơn gấp đôi, tổng giá trị của các câu lạc bộ Premier League đã tăng gấp 30 lần."
Nền kinh tế Hoa Kỳ, đặc biệt là ở phân khúc thượng lưu, đã làm tốt hơn nhiều trong việc theo kịp với thứ gọi là "kinh tế thần bí" của bóng đá.
"Tại đầu mùa giải 2024-25, các nhóm đầu tư, liên minh hoặc các nhà đầu cơ tài chính theo cách nào đó hoặc sở hữu toàn bộ hoặc nắm giữ cổ phần lớn tại 12 trong số 20 câu lạc bộ ở Premier League," Nick Miller của The Athletic viết trong Who Owns Football?
"15 câu lạc bộ được sở hữu bởi những người cũng nắm giữ cổ phần lớn trong các đội thể thao khác. Nếu cố gắng, có thể nói 3 CLB, hoặc 4 nếu tính cả Ratcliffe, được sở hữu bởi những người thực sự là cổ động viên hoặc có một mối liên hệ nào đó với họ từ trước.
"Ngành công nghiệp phổ biến nhất mà các chủ sở hữu này xuất thân là tài chính, bao gồm ngân hàng đầu tư, quản lý tài sản hoặc các quỹ đầu tư. Các nguồn tiền khác bao gồm bất động sản, dầu mỏ, vận tải biển và ô tô.
"Tính đến đầu năm 2024, không còn ai làm nghề bán thịt hay bán sơn đứng đầu một câu lạc bộ bóng đá Ngoại hạng Anh nữa."
Tags