Con đường và ngôi trường mang tên liệt sĩ Đặng Công Bỉnh

Tại TP.HCM có một con đường và một ngôi trường mang tên liệt sĩ Đặng Công Bỉnh - người hy sinh trong trận Khởi nghĩa Nam Kỳ lịch sử cách đây gần một thế kỷ.

Dịp 27/7, kỷ niệm Ngày Thương binh - Liệt sĩ, người viết được gặp ông Đặng Văn Út, con trai liệt sĩ Đặng Công Bỉnh và nghe kể câu chuyện xúc động về người chiến sĩ cách mạng.

Ông Đặng Văn Út năm nay đã 91 tuổi nhưng vẫn còn minh mẫn. Ông kể lại: "Lúc cha tôi bị địch tử hình tại trường bắn rạp hát Hóc Môn, tôi mới lên 9 tuổi. Mẹ tôi đau khổ đến mức không dám đến tiễn đưa cha khi ông bị xử bắn, thậm chí bà không ra khỏi nhà, chỉ ngồi khóc. Tôi chứng kiến trước khi bị bắn, cha tôi vẫn hô to: Đảng Cộng sản Đông Dương muôn năm! Cách mạng vô sản thành công muôn năm!".

Không gì đau xót hơn khi nhìn cha mình đứng đó. Cái chết hiên ngang của cha đã ghi đậm dấu ấn trong tôi. Để sau này tôi và các anh, chị của mình đều là những người đứng trong quân ngũ, bảo vệ Tổ quốc, đánh đuổi quân thù".

Liệt sĩ Đặng Công Bỉnh sinh năm 1907, quê làng Tân Phú, quận Hóc Môn, tỉnh Gia Định (nay thuộc xã Tân Phú Trung, huyện Củ Chi, TP.Hồ Chí Minh). Sinh thời, liệt sĩ Đặng Công Bỉnh sinh được 4 người con, trong đó cô con gái đầu là liệt sĩ hy sinh năm 1962 và 2 người con trai sau đều tham gia chống thực dân Pháp và năm 1954 tập kết ra Bắc tiếp tục kháng chiến chống Mỹ đến ngày độc lập giải phóng đất nước.

Xuất thân trong một gia đình nông dân, người thanh niên Đặng Công Bỉnh đã có ý thức cách mạng từ rất sớm. Sống và chiến đấu với lý tưởng đánh đuổi thực dân, giải phóng đất nước, ông tham gia quân khởi nghĩa năm 1937 và được kết nạp vào Đảng Cộng sản Đông Dương năm 1939.

Trong cuộc khởi nghĩa Nam Kỳ đêm ngày 22 rạng sáng ngày 23/11/1940, Đảng bộ Hóc Môn đã có kế hoạch khởi nghĩa và sự chỉ đạo chuẩn bị về tổ chức rất chặt chẽ. Trước cuộc khởi nghĩa, Đảng bộ Hóc Môn khi đó đã huy động được một lực lượng lớn quần chúng tham gia khởi nghĩa cùng với lực lượng nghĩa quân do đồng chí Đặng Công Bỉnh (Tổng chỉ huy các cánh quân, trực tiếp chỉ huy cánh quân mũi nhọn Tổng Long Tuy Hạ) bất ngờ tấn công vào Dinh Quận Hóc Môn và làm chủ tình hình đến gần 5 giờ sáng.

Tuy nhiên, sau đó, quân khởi nghĩa phải rút lui vì thực dân Pháp đưa quân chi viện từ Thủ Dầu Một và Gia Định lên giải vây. Sau đó, địch mở nhiều cuộc càn quét khốc liệt, tàn sát cả ấp Bến Đò, Tân Phú Trung (huyện Củ Chi ngày nay).

Sau cuộc khởi nghĩa thất bại, trên đường từ Truông Mít về ấp Xóm Mới, làng Trung Lập (Củ Chi), đồng chí Đặng Công Bỉnh bị bọn chỉ điểm phát hiện, chúng bắn ông bị thương ở chân. Bắt được ông, địch đã dùng nhiều thủ đoạn để dụ dỗ, khai thác và tra tấn dã man. Trước mặt quân thù, bằng lời lẽ đanh thép, ông hiên ngang nói lên khí phách của người dân bị trị.

Cuộc khởi nghĩa chưa thành công nhưng từ đó, từ vùng đất thiêng này, đã dấy lên phong trào đấu tranh khắp nơi, hun đúc tinh thần yêu nước của các tầng lớp nhân dân.

Để tưởng nhớ công ơn của người chiến sĩ đã hy sinh anh dũng trong cuộc Khởi nghĩa Nam Kỳ ấy, TP.HCM đã đặt con đường mang tên Đặng Công Bỉnh tại xã Xuân Thới Sơn, huyện Hóc Môn, TPHCM.

Năm 1996, Ủy ban nhân dân huyện Hóc Môn đã ra quyết định đặt tên một ngôi trường mang tên ông - Trường THCS Đặng Công Bỉnh. Để đáp ứng nhu cầu học tập của học sinh trên địa bàn do tăng dân số cơ học từ các địa phương khác chuyển đến, năm học 2016, Ủy ban Nhân dân huyện Hóc Môn đã xây dựng Trường THCS Đặng Công Bỉnh mới tại địa chỉ số 78 đường Bùi Công Trừng, ấp 3, xã Nhị Bình, huyện Hóc Môn, TP.HCM với diện tích 10.852m2.