Cuộc sống không định nghĩa bằng thóc và ngô

(Thethaovanhoa.vn) - Tác phẩm thiếu nhi mới nhất của “Hiệp sĩ Dế Mèn” Nguyễn Nhật Ánh là truyện dài Ra bờ suối ngắm hoa kèn hồng (được phát hành vào đầu năm 2022) mang lại chút không khí trong trẻo cho độc giả, nhất là độc giả nhỏ tuổi, sau một năm ngợp thở vì dịch bệnh.

Nhà văn Nguyễn Nhật Ánh: 'Đốt lên một que diêm để xua tan sự thờ ơ'

Tại Giải thưởng Thiếu nhi Dế Mèn lần 1 - 2020, nhà văn Nguyễn Nhật Ánh được trao giải Hiệp sĩ Dế Mèn. Đây là giải thưởng do báo Thể thao và Văn hóa (Thông tấn xã Việt Nam) tổ chức, hướng đến các sáng tạo “của thiếu nhi” và “vì thiếu nhi”.

1. Như Tôi là Bêtô xuất bản đã lâu, truyện dài Ra bờ suối ngắm hoa kèn hồng (NXB Trẻ) trở về thế giới đồng thoại, với những cô gà Mắt Tròn, bác Ngựa Ô, bác chó Tai Dài… Tất cả quây quần với nhau hợp thành một đời sống bí mật bên cạnh con người.

Nhưng khác với Tôi là Bêtô, thế giới loài vật trong Ra bờ suối ngắm hoa kèn hồng có nhiều quyền tự trị hơn. Chúng có luật lệ, chúng đặt tên cho nhau, chúng rạch ròi tốt xấu, chúng rung động và vì rung động chúng yêu và chúng nhớ. Cho nên, các con vật không chỉ thuần sống trong bản năng loài của mình, như chú gà “thấy cuộc sống hiện ra trong dáng vẻ khác. Cuộc sống từ lúc đó không chỉ được định nghĩa bằng thóc hay hạt ngô nữa. Nó nhận ra còn có những thứ kỳ diệu hơn và lấp lánh hơn trong thế giới này. Nó trở thành một con gà mơ mộng”.

Thần thoại Ấn Độ kể rằng vũ trụ này bắt nguồn từ giấc mơ của Vishnu. Chính vì có những người đã ngước nhìn bầu trời và mơ mộng được bay như những cánh chim, được vượt qua màn đêm xa xôi kia để chạm vào mặt trăng, mà nhân loại đã tiến xa như thế. Và vì biết mơ mộng mà cả một chú gà cũng sống động và dị biệt, thấy cuộc sống có những nỗi bận lòng hơn chuyện thóc và ngô.

2. Nhưng có lạc điệu không khi trong thời dịch bệnh này ta nói những chuyện mộng mơ? Tôi nghĩ rằng, trong giai đoạn trầm uất, khi thế giới mà ta tin tưởng dường như hoang phế, ta lại nương tựa vào những tình cảm ban sơ thơ mộng nhiều khi rất trẻ con. Tiểu thuyết Hoàng tử bé đã ra đời trong Thế chiến II, khi tác giả của nó đang sống đời lưu lạc, mất nước và nó vẫn luôn nằm trong danh sách những tác phẩm được đọc nhiều nhất.

Hãy nghe nhà văn Nguyễn Nhật Ánh chia sẻ: “Trong thời gian dịch bệnh, cuộc sống trở nên trầm uất, nặng nề, mọi sinh hoạt đều xáo trộn, lại thêm những đau thương, mất mát khiến tất cả chúng ta đều thấy lòng hoang mang, nặng trĩu, bất an. Nhưng cho dù hoàn cảnh nghiệt ngã đến mấy, chúng ta vẫn phải sống tiếp. Người nông dân tiếp tục trồng trọt, người công nhân tiếp tục sản xuất. Nhạc sĩ sáng tác ca khúc, họa sĩ vẽ tranh, nhà văn viết văn... Đó là cách chúng ta vượt qua khó khăn, là cách chúng ta chiến thắng dịch bệnh để cuộc sống luôn tiến về phía trước. Chúng ta đâu có thể ngưng sống, ngưng làm việc để chờ dịch bệnh qua đi. Khi cặm cụi trên những trang văn, tôi chỉ nghĩ giản dị như vậy”.

• Nhà văn Nguyễn Nhật Ánh: 'Đốt lên một que diêm để xua tan sự thờ ơ'
• 'Con chim xanh' Nguyễn Nhật Ánh nay đã 'bay về' Sài Gòn
• 'Cho tôi xin một vé đi tuổi thơ' của Nguyễn Nhật Ánh đến Nhật

Nhiều năm nay, những độc giả thân quen của Nguyễn Nhật Ánh chắc hẳn không chờ đợi ở tác phẩm của ông những sự phá cách hay gây sốc, hay phải hướng đến những xu thế thời thượng. Thậm chí tôi có cảm tưởng thời gian trong các tác phẩm của ông đã bất động trong khoảng thập niên 1980 - 1990 mà không trôi đi.

Thế giới loài vật của ông cũng vậy. Truyện dài Ra bờ suối ngắm hoa kèn hồng không mới, câu chuyện của nó đã được kể trong Có hai con mèo ngồi bên cửa sổ hoặc Con chó nhỏ mang giỏ hoa hồng và có thể sẽ còn được kể trong các tác phẩm sau này của nhà văn, dưới một cái tên khác. Một câu chuyện của mộng mơ như được kể lại bằng giọng thân tình, trong một đêm thanh vắng “tít ngoài xa, trăng non thấp thoáng trên ngọn kèn hồng. Còn người viết truyện này tạm ngừng viết truyện, thư giãn bằng cách ngồi làm thơ”.

Huỳnh Trọng Khang