Diễn đàn văn hóa: Kết nối di sản

Chính xác, đây là một cuộc trưng bày về Hà Nội với tên gọi Một thoáng di sản, vừa được khai mạc tại di tích Nhà tù Hỏa Lò vào sáng qua, 1/7. Sự kiện nhằm hưởng ứng dịp kỷ niệm 25 năm thời điểm Hà Nội nhận danh hiệu "Thành phố vì hòa bình" từ UNESCO (16/7/1999 - 16/7/2024).

Ở đó, người xem được tiếp cận với những tư liệu, hình ảnh về 25 di tích lịch sử, di tích cách mạng và địa điểm lưu niệm sự kiện của Hà Nội. Đó là những Khu đấu xảo, Bắc Bộ phủ, ga Hà Nội, nhà số 90 Thợ Nhuộm, nhà số 5D phố Hàm Long, pháo đài Láng, di tích hội nghị quân sự Trung Giã, hồ Hữu Tiệp...

Thực tế, thông tin về những di tích, địa danh và kiến trúc này vốn đã rất quen thuộc với khán giả và thường xuyên được khai thác trong những năm qua. Do vậy, các tư liệu, hình ảnh của Một thoáng di sản không gây nhiều bất ngờ với người xem. Tuy nhiên, khi đặt trong không gian của một kiến trúc nhuốm màu xưa cũ như Hỏa Lò, chúng vẫn tạo ấn tượng khá mạnh.

Tại cuộc trưng bày, những pa-nô được đặt dọc theo hành lang tòa nhà chính, phần thiết kế kết hợp sử dụng 2 gam màu chủ đạo là xanh và vàng. (Như chia sẻ từ phía tổ chức, màu xanh tượng trưng cho hiện tại, hy vọng, sáng tạo còn màu vàng là biểu trưng cho quá khứ, lịch sử). Ngoài ra, không gian trưng bày được tạo hình với các chi tiết uốn lượn mềm mại, gợi liên tưởng về một "con đường di sản" chạy dọc theo nền kiến trúc Pháp cũ của Hỏa Lò, mang theo hình ảnh về những chợ Đồng Xuân, cầu Long Biên, Cột cờ Hà Nội...

Cũng phải nhắc tới một điều thú vị: Đây gần như là lần đầu tiên Hỏa Lò tổ chức một trưng bày có nội hàm rất rộng: Hà Nội. Trước đó, đa phần những triển lãm diễn ra tại đây thường gắn với đặc thù của di tích lịch sử - cách mạng này, khi xoay quanh câu chuyện của các chiến sĩ trong cảnh tù đày, những phụ nữ hay những cột mốc trong cuộc chiến tranh vệ quốc của dân tộc.

Và sự linh hoạt về cách kết nối ấy - khi về bản chất, Hỏa Lò vẫn luôn là một di tích nổi bật của Hà Nội - cho thấy những không gian đặc thù tại Hà Nội luôn có một tiềm năng rất lớn để khai thác ở nhiều góc độ. Nó cũng giống như ý tưởng mà nhiều chuyên gia từng nhắc tới, rằng trong tương lai, di tích này hoàn toàn có thể tạo ra những "kết nối mềm" với Phố sách 19/12, Cung văn hóa Lao động, Bảo tàng công an Hà Nội, Bảo tàng phụ nữ... ở khu vực lận cận - để tạo ra một quần thể không gian văn hóa - sáng tạo nằm giữa khu phố Pháp của Hà Nội.