Đội tuyển Việt Nam kỳ vọng gì ở Asian Cup 2023?

Lịch sử Asian Cup cho thấy chưa từng có bất ngờ lớn nào xảy ra. Theo thống kê, từ năm 1972 đến nay, tất cả các đội bóng từng lọt vào trận chung kết Asian Cup đều đã ít nhất một lần dự World Cup. 80% trong số đó, hiện là những đội nằm trong Top 6 châu Á.

Đây có thể là lý do mà mức độ hấp dẫn của Asian Cup không bằng EURO dù ra đời sớm hơn 4 năm. Yếu tố bất ngờ dành cho những đội bóng nằm ngoài danh sách ứng cử viên gần như không có. Thậm chí, với thể thức thi đấu giải (Tournament) thì tỷ lệ tạo bất ngờ dành cho các đội bóng nhỏ còn ít hơn cả việc tìm vé dự World Cup, vốn thi đấu theo thể thức vòng tròn sân khách - sân nhà. Ví dụ cho dễ hình dung: Việt Nam có thể giành vé dự World Cup nhưng gần như không có một khả năng nào để chơi chung kết Asian Cup!

Vậy thì kỳ vọng gì từ chiến dịch Asian Cup 2023 của thầy trò HLV PhilippeTroussier? Có một chi tiết rất đáng chú ý, đó là 2 lần dự Asian Cup của đội tuyển Việt Nam đều 2 lần vào đến tứ kết và "kể" những câu chuyện rất đẹp.

Năm 2007, Việt Nam để thua Nhật Bản 1-4 ở vòng bảng và thua Iraq 0-2 ở tứ kết. Đến năm 2019, Việt Nam thua Iraq 2-3 ở vòng bảng và Nhật Bản 0-1 ở tứ kết. Dù không thể định lượng sức mạnh của nền bóng đá dựa trên các tỷ số, nhưng cũng không thể phủ nhận những bước tiến đáng kể về trình độ qua 2 kỳ Asian Cup ấy. Đó là sự tiến bộ không nhỏ trong hành trình thu ngắn khoảng cách với nhóm đầu châu Á.

Và ở Asian Cup lần này, chúng ta vẫn "đội sổ" về chiều cao. Điều đó có nghĩa điểm yếu rất lớn ấy luôn tồn tại từ trước và sau mỗi kỳ Asian Cup, nhưng thành tích của chúng ta không vì thế mà kém đi. Hiểu theo một nghĩa tích cực, trình độ chơi bóng của cầu thủ Việt Nam có tiến bộ, là đó là lợi thế cần được tập trung, phát huy.

Và đó chính là điều mà chúng ta chờ đợi tại Asian Cup 2023. HLV Troussier đến với bóng đá Việt Nam cùng một sứ mệnh: Nâng chất lượng chơi bóng của đội tuyển. Đương nhiên ông thầy người Pháp biết quá rõ việc cầu thủ Việt không cao lớn, cách chọn nhân sự của ông cũng không có điểm chú ý nào về thề hình, khả năng tạo ra được đẳng cấp mới sẽ dựa hoàn toàn vào cách mà chúng ta chơi bóng, những phương án tiếp cận và giải quyết trận đấu, đặc biệt là trước những đối thủ vượt trội về trình độ lẫn sức vóc.

Nên cần phải nhìn nhận một cách công tâm là tư tưởng kiểm soát bóng mà HLV Troussier áp dụng cho các đội tuyển dưới quyền, là lựa chọn hợp lý, thậm chí là duy nhất. Chúng ta đã thành công với lối chơi có tính đặc trưng là phòng ngự - phản công ở 2 kỳ Asian Cup cũng như một vài trận đấu có kết quả bất ngờ trước những đối thủ lớn. Nhưng thành thật mà nói, lối chơi đó không giúp chúng ta tiến xa hơn về thành tích lẫn đẳng cấp, và bộc lộ toàn bộ giới hạn ở giai đoạn cuối triều đại HLV Park Hang Seo.

Trong khi đó, việc tìm cách làm chủ quả bóng kể cả khi bị đối phương ép sân, hoặc thua kém về trình độ, sẽ mở ra cơ hội chiến thắng đáng kể hơn dù việc thực thi nó không hề đơn giản hơn chuyện đá phòng ngự - phản công. Vấn đề còn lại nằm ở khả năng thẩm thấu được quan điểm này của các cầu thủ, độ mở trong tư duy chiến thuật của họ, và cách giải quyết tình huống trên sân của HLV trưởng.

Cho đến thời điểm này, HLV Troussier dường như chưa hề than vãn về việc ông thiếu những cầu thủ quan trọng trong lối chơi của mình. Đó cũng là một khía cạnh làm nên đẳng cấp của người từng có trải nghiệm World Cup với một vài đội tuyển lớn.

Tóm lại, cơ hội để tái lặp thành tích vào tứ kết của đội tuyển Việt Nam tại Asian Cup 2023 cũng gần giống như 2 kỳ giải trước: Không thể dự đoán và cần một chút may mắn. Nhưng lần này, chúng ta có nhiều thứ đáng quan tâm hơn, có tính định lượng cao hơn.