Đội tuyển Việt Nam: Từ Troussier đến Kim Sang Sik

Xét trên mọi phương diện, việc đánh giá những gì mà tân HLV Kim Sang Sik cần làm ở đội tuyển Việt Nam không thể lấy giai đoạn của HLV Park Hang Seo để tham chiếu, mà phải từ người tiền nhiệm Philippe Troussier. Thời gian để so sánh có tính thực tế cao, đẳng cấp thì có sự tương phản rõ nét và quan trọng hơn là nhân sự không có gì khác biệt.

Trước Asian Cup 2023, trang ESPN từng có một bài viết nhận định "đối thủ lớn nhất của ông Troussier chính là áp lực từ thành công của HLV Park Hang Seo". Mặc dù  hiếm có HLV nào thừa nhận những điều như vậy, bởi ai mà chẳng muốn làm tốt hơn người tiền nhiệm của mình, nhưng thực tế thì những gì đã trải qua dưới triều đại nhà cầm quân họ Park đã là vời vợi so với những kỳ vọng. Dù đó là tài năng của ông Park, hay bóng đá Việt Nam may mắn có "Thế hệ kim cương" thì về cơ bản, giai đoạn 2018-2021 đã thực sự thiết lập một giới hạn gần như không thể vượt qua, ít nhất là ở tương lai gần của bóng đá Việt Nam.

Phải nhìn nhận một cách như vậy để có sự điềm tĩnh hơn trong việc gây áp lực cho tân HLV Kim Sang Sik. Thuê một HLV nước ngoài, thì đương nhiên là chúng ta kỳ vọng người ấy sẽ đưa bóng đá Việt Nam vươn xa, nghĩa là luôn phải có áp lực thành tích nhất định. Nhưng bài học của thời Troussier vẫn còn đó: Dồn ép mà không khéo, mục tiêu không thực tế thì hậu quả chính là nền bóng đá phải nhận lãnh chứ chẳng phải HLV nào cả.

HLV Troussier khởi đầu triều đại của mình ở đội tuyển Việt Nam không thể tốt hơn khi giành liên tiếp 3 chiến thắng trước Hong Kong (Trung Quốc), Syria và Palestine. Đội tuyển Việt Nam ghi 4 bàn thắng và không để thủng lưới bàn nào.

Tuy nhiên, "tuần trăng mật" của HLV Troussier đã nhanh chóng kết thúc khi bước vào giai đoạn nâng cấp trình độ. Trong 10 trận tiếp theo, đội tuyển Việt Nam của HLV Troussier hứng chịu đến 9 trận thua. Chiến thắng duy nhất của "những chiến binh sao vàng" trong giai đoạn này là trước Philippines ở lượt đi vòng loại thứ 2 World Cup 2026 với tỷ số 2-0 và đó cũng là trận duy nhất mà chúng ta không để thủng lưới.

Chiến thắng gần nhất của đội tuyển Việt Nam là trước Philippines và trận khởi đầu của triều đại Kim Sang Sik cũng là trước đối thủ này. Như vậy có 2 mục tiêu rất thiết thực để ông Kim đặt ra cho mình. Thứ nhất, phải tiếp tục thắng Philippines để cân bằng thành tích tốt nhất mà ông Troussier có được. Kế đến là chặn đứng đà thua trận liên tục mà đội tuyển đang phải chịu, sau đó sẽ là bài toán về khả năng phòng ngự của đội tuyển.

Trước đây, thời ông Park có mối lo về hàng tấn công. Đến bây giờ, vấn đề lại nằm ở hàng phòng ngự. HLV Troussier gần như không cho đội tuyển và cả U23 tập về việc làm sao để tránh thủng lưới. Dưới thời của nhà cầm quân người Pháp, đội tuyển có thể thua ở mọi tình huống phòng ngự. Từ tình huống cố định, các quả ném biên, VAR, phạm lỗi thô thiển, phản lưới nhà… Với nhiều lý do, cũng chẳng còn những cặp trung vệ cố định và đặc biệt là không có bất kỳ một tiền vệ phòng thủ nào được bố trí một cách chủ động trên sân. Về cơ bản, từ chỗ đang chơi phòng ngự - phản công sắc sảo thì ở giai đoạn ông Troussier cầm quân, có cảm giác như chúng ta đang xem đá phòng thủ là cái gì đó rất tồi tệ, rất xấu xa đến mức tránh né nó.

Đấy không đơn thuần là ý tưởng chơi bóng, mà rắc rối còn đến từ sự sa sút chất lượng trong việc tham gia phòng ngự. Ví dụ như vị trí thu hồi bóng ở hàng tiền vệ, hay kỹ năng pressing của các cầu thủ ở tuyến trên. Những nhân vật trọng yếu ở hàng thủ như các trung vệ hay thủ môn đều không ở phong độ cao, mặc dù xét về mặt bằng chung, tên tuổi của họ vẫn chưa có ai thay thế được. Nói cách khác, điểm mạnh của đội tuyển hiện đang trở thành điểm yếu.

Ông Kim Sang Sik là một sự tương phản toàn diện so với ông Troussier. Trẻ hơn, trưởng thành từ cầu thủ nổi tiếng và đến từ một nền bóng đá đề cao yếu tố thực chiến.  Hơn nữa, công việc quan trọng nhất của ông Kim có lẽ là sửa chữa mọi thứ không ổn trong một cỗ máy vốn dĩ vẫn còn chạy tốt.

Cần phải nhìn nhận thực tế là con người ở đội tuyển hiện nay có thể không như chúng ta kỳ vọng nhưng họ vẫn là những gì ưu tú nhất. Chỉ cần đánh thức những khía cạnh đẹp đẽ nhất mà họ từng thể hiện ở thời HLV Park Hang Seo, đặt họ vào tâm thế của một tập thể đang phải đi tìm lại những gì đã mất, thì khả năng ông Kim sẽ có được thành công sớm.