Giới trẻ quay lưng với văn hóa tiêu dùng quá mức

Một làn sóng mới đang nổi lên trên các mạng xã hội, nơi giới trẻ đang tích cực lên tiếng phản đối văn hóa tiêu dùng quá mức. Thay vì chạy theo những xu hướng thời trang nhanh và liên tục mua sắm những món đồ mới, ngày càng nhiều người trẻ đang hướng đến một lối sống đơn giản, bền vững và tiết kiệm.

Từ khóa "haul" (việc khoe những món đồ vừa mua) từng thống trị các nền tảng mạng xã hội, nhưng giờ đây, nó đang dần bị thay thế bởi những từ khóa như "repair" (sửa chữa), "recycle" (tái chế) và "minimalism" (tối giản). Các video hướng dẫn sửa chữa quần áo, tái chế đồ dùng cũ và xây dựng một không gian sống tối giản đang thu hút hàng triệu lượt xem.

Có nhiều yếu tố dẫn đến sự thay đổi này. Bà Anissa Eprinchard, một chuyên gia phân tích hành vi kỹ thuật số người Pháp, cho biết các video này đang quảng bá một lối sống tiêu dùng vừa phải: Thay vì có 15 sản phẩm làm đẹp hoặc 50 đôi giày, chỉ nên sở hữu ba sản phẩm. Theo bà, người tiêu dùng hiện đang cảm thấy bị "xa lánh" trong bối cảnh chính trị và kinh tế bất ổn.

Cô Kara Perez, một "người có tầm ảnh hưởng" (influencer) người Mỹ chuyên về tài chính và tiêu dùng có trách nhiệm, cũng chia sẻ: "Khi bạn liên tục bị chào mời mua một thứ gì đó và giá cả chỉ luôn tăng lên, bạn sẽ dễ rơi vào tình trạng kiệt quệ tài chính". Đặc biệt, sự mệt mỏi này càng trở nên rõ ràng hơn tại Mỹ, nơi mà giá cả leo thang đã ảnh hưởng nặng nề đến các thanh niên trẻ kể từ đại dịch COVID-19.

Theo cô Tariro Makoni, một chuyên gia phân tích về các phong trào tiêu dùng và xã hội, sự trỗi dậy của phong trào "underconsumption core" (cốt lõi tiêu dùng) là một phản ứng tự nhiên trước tình trạng tiêu dùng « bội thực ».

Bà Andrea Cheong, một nhà sáng tạo nội dung người Anh và tác giả cuốn sách về thời trang bền vững, cho biết thế hệ trẻ ngày nay đang nhận ra rằng họ không thể tiếp tục theo kịp tốc độ tiêu dùng ồ ạt mà các sản phẩm quảng bá trên mạng xã hội đang áp đặt. Trong quá trình tìm kiếm bản sắc cá nhân, nhiều thanh niên đã rơi vào tình trạng tiêu dùng "cưỡng chế", mua sắm những sản phẩm thời trang dễ dàng thay thế và bỏ đi.

Trên tài khoản Instagram của mình, bà Andrea chia sẻ cách sửa chữa những món đồ khó ngờ nhất trong tủ quần áo, từ đồ lót đến việc biến một chiếc váy cưới không đồng bộ thành áo thun. Xu hướng "underconsumption core" đang cố gắng biến những thứ không hoàn hảo thành đẹp mắt, đồng thời tìm kiếm sự trường tồn, trái ngược với những xu hướng trước đây trên Instagram và TikTok.

Việc giảm tiêu dùng không chỉ giúp bảo vệ môi trường mà còn mang lại nhiều lợi ích khác cho cá nhân. Về mặt tài chính, giảm tiêu dùng giúp tiết kiệm được một khoản tiền lớn. Về mặt tinh thần, sống đơn giản giúp giảm bớt căng thẳng, lo âu và tăng cường sự tập trung vào những điều quan trọng trong cuộc sống. Về mặt xã hội, việc chia sẻ kiến thức và kinh nghiệm về lối sống bền vững giúp xây dựng một cộng đồng đoàn kết và gắn bó.

Nhận thấy sự thay đổi trong hành vi tiêu dùng của người trẻ, nhiều thương hiệu đã bắt đầu điều chỉnh chiến lược kinh doanh của mình. Thay vì tập trung vào việc bán hàng, các thương hiệu đang ngày càng quan tâm đến việc xây dựng một hình ảnh bền vững và có trách nhiệm với cộng đồng.

Sự trỗi dậy của phong trào giảm tiêu dùng là một tín hiệu đáng mừng. Nó cho thấy giới trẻ đang ngày càng ý thức hơn về trách nhiệm của mình đối với xã hội và môi trường. Việc thay đổi lối sống tiêu dùng không chỉ là một lựa chọn cá nhân mà còn là một hành động góp phần xây dựng một tương lai bền vững cho nhân loại.