Góc nhìn 365: Chỗ đứng của dòng phim nghệ thuật

Khi Phạm Thiên Ân với Bên trong vỏ kén vàng đoạt giải Giải Máy quay Vàng (tiếng Pháp: Caméra d'Or) dành cho phim đầu tay xuất sắc nhất ở Liên hoan phim Cannes lần thứ 76, nhiều khán giả đã bày tỏ niềm tự hào. Bởi, sau hơn 30 năm kể từ khi đạo diễn Trần Anh Hùng đoạt giải này với phim Mùi đu đủ xanh, một bộ phim nói tiếng Việt mới đạt được thành tích tương tự.

Khán giả nói nhiều về thời lượng ba tiếng đồng hồ của Bên trong vỏ kén vàng và so sánh nó với bộ phim cũng dài ba tiếng, Oppenheimer. Nhiều ý kiến cho rằng người ta thậm chí có thể coi đi coi lại Oppenheimer.

So sánh như vậy e không hợp lý. Ngoài thời lượng ngang ngửa nhau, 2 phim thuộc về những thế giới khác. Một bên là bom tấn của Hollywood. Một bên là phim kinh phí thấp. Một bên là câu chuyện một nhân vật lịch sử. Một bên là câu chuyện riêng tư… Can cớ đặt 2 phim lên bàn cân chẳng qua vì cả 2 tình cờ ra rạp vào cùng thời điểm và cùng thời lượng.

Buổi chiếu Bên trong vỏ kén vàng mà người viết bài này đi xem có lượng khán giả khá đông. Vượt qua những lời càu nhàu vì phim dài quá, vượt qua tiếng nhai bắp rang ồn ào, tiếng ngáp không giấu giếm của khán giả ngồi gần, đối với tôi, đấy là một buổi chiếu trọn vẹn.

Nhất là sau buổi chiếu, có phần giao lưu với đoàn phim. Những câu trả lời từ đạo diễn, diễn viên… gợi mở nhiều về bộ phim nhưng quan trọng hơn, chính những ý kiến, câu hỏi từ khán giả đã chứng tỏ rằng: Công chúng vẫn quan tâm đến những tác phẩm nghệ thuật có chiều sâu của đạo diện Việt Nam, chứ không chỉ bỏ tiền ra rạp xem phim Việt để mua về vài gam triết lý, vài gam hài, và rất nhiều gam dễ dãi.

Sự hay dở của một bộ phim phụ thuộc vào cảm quan cá nhân. Thảo luận sau buổi chiếu, thậm chí tranh luận trên những diễn đàn là điều cần thiết, nó giúp đời sống của những bộ phim không chỉ quẩn quanh trong vài suất ở rạp rồichìm vào quên lãng.

Doanh thu "Bên trong vỏ kén vàng" không bằng những phim Việt Nam trăm tỷ khác cũng là điều dễ hiểu. Nhưng đừng khuyên các nhà làm phim hãy làm bộ phim của mình "bớt nghệ thuật" đi, hãy hướng đến đối tượng rộng hơn, hãy tìm kiếm doanh thu… Thử tính lại, được bao nhiêu tác phẩm tự định danh là phim thị trường thành công ở phòng vé Việt Nam thời gian qua?

Phim nghệ thuật ở Việt Nam, dù chỉ có một thiểu số khán giả đi nữa vẫn cần được quan tâm, hỗ trợ và được nhìn nhận đúng bản chất của nó. Một nền điện ảnh phát triển lành mạnh là nơi luôn có chỗ đứng cho cả phim thị trường và phim nghệ thuật.