1. Chợ đào chợ quất diễn ra thực sự ở ngay trên mảnh đất mang tên làng đã thành tên hoa như Quảng Bá (quất) , Nhật Tân (đào).
Năm nào cũng vậy, từ giữa rằm tháng chạp là Hà Nội đã xôn xao tết. Đầu tiên là cánh nhiếp ảnh đi dò la sắc hoa, chụp ít xem nhiều, gọi là đi chụp cho có việc, thực ra đó là nhũng ngày họ đi ngắm quất, ngắm hoa đào. Sau đó là những nhà khá giả lần mò vào làng quất, làng đào tăm tia chọn cây thuê gốc, đặt tiền cược trước, xí phần những cây đẹp, để đến giáp hai chín ba mươi người chủ gốc rinh cây đến tận nhà.
Nghề chơi cũng lắm công phu. Với đào, người thích đào cành, kẻ mê đào thế, người này ham hoa dày nụ béo, người kia thích cành tao nhã chứ không cần nhiều hoa. Người thích đào phai mơ màng, kẻ lại mê bích đài sắc đỏ lựng. Có ông tha thẩn hết ngõ ngách để kiếm giống lòng trai lấp lánh ánh xà cừ. Còn quất thì xưa thường là các nhà buôn chơi. Cũng phức tạp đáo để, năm người mười ý, người thích cây tứ đại đồng đường, có hoa có nụ có qủa xanh quả ương quả chín, và nhất là không thể thiếu nhánh lộc trên cao. Đã chơi quất ai cũng muốn quả dày, nhưng có người chỉ thích lộc chìm, bên ngoài lưa thưa, bên trong lúc lỉu. Có người lại chỉ mê quả khoe hết ra ngoài trông cho sướng mắt. Họ lặng lẽ chọn chành rồi đắc ý với cây đã lựa. Cây đào cây quất từ bao đời nay là thành phần không thể thiếu trong ngày tết truyền thống của người Thăng Long.
Bây giờ, thế hệ mới chơi đào quất dễ tính hơn. Cuộc sống bận rộn chẳng mấy khi được ngơi nghỉ cũng lẹm vào cả ba ngày Tết, người mua quất mua đào cốt để cho căn nhà mình hoành tráng. Tôi có hỏi một số vị mua quất mua đào thì xem ra họ cũng không sành, và cũng không cầu kì như lớp người xưa. Thích quất quả to tán dày như tiêu chí số một, còn nổi chìm là tùy...
2. Mỗi năm cứ vào sau ngày ông Công ông Táo tôi đều đi ngắm đào. Nhiều người cũng giống tôi, cũng lang thang trong bạt ngàn hoa sáng rực hai bên đường Âu Cơ và đường Lạc Long Quân. Quả tình đó là những ngày tết tâm hồn thực sự. Nhìn hoa, những kẻ quen bặm trợn cũng trở nên tử tế, có va chạm tắc đường cũng không dễ xông vào đánh nhau, cũng biết tha thứ dù không nhả ra được nụ cười độ lượng thì ánh mắt có lừ cũng giảm tám chín phần sung khí..
Bây giờ lên Quảng Bá, Nhật Tân ngắm đào quất không còn là của riêng cánh nhiếp ảnh nữa mà cả những nam thanh nữ tú lứa tuổi đang yêu...với những máy du lịch đi chụp lấy vu. Họ ríu rít như đàn ri trên ruộng lúa chín rộ, khiến các chủ vườn phải luôn mồm nhắc nhở đừng có vin cành mà rụng cánh hoa.
Một mùa xuân đang đến...
10 chợ hoa phục vụ Tết trong nội thành Hà Nội |