Ngẫm từ chuyện HAGL: Tại sao Premier League không còn gắn với nhà tài trợ nào?

Một giải đấu lớn như Premier League của Anh từng gắn tên nhà tài trợ vào giải nhưng rồi cũng như nhiều giải đấu của Mỹ, Premier League không còn theo đuổi nhà tài trợ nào nữa nhằm xây dựng một thương hiệu "sạch". Nhờ đó, Premier League cũng không có bất cứ va chạm gì với các CLB về vấn đề quảng cáo.

Premier League từng gắn tên nhà tài trợ

Công ty tài trợ cho các giải đấu bóng đá lớn của Anh bắt đầu từ đầu những năm 1980, mặc dù các giải đấu nhỏ như Watney Cup và Texaco Cup đã được tài trợ vào đầu những năm 1970.

Giải đấu đầu tiên dành cho các câu lạc bộ Football League bán quyền đặt tên là Watney Cup, được tài trợ bởi nhà sản xuất bia Watney Mann. Giải đấu được tổ chức từ năm 1970 đến năm 1973.

Mùa giải 1970-71 chứng kiến Ford Sporting League, được tài trợ bởi Ford Motor Company, diễn ra lần đầu tiên và duy nhất, đồng thời cũng là thời điểm bắt đầu của Texaco Cup (do Texaco tài trợ) được tổ chức cho đến năm 1975.

Tuy nhiên, giải đấu lớn đầu tiên ở Anh đàm phán hợp đồng tài trợ là League Cup, đàm phán hợp đồng trị giá 2 triệu bảng Anh vào năm 1982 với Hội đồng Sữa Quốc gia. Vì thế mà giải được biết đến với cái tên "Milk Cup" và kể từ đó đã lấy tên của các nhà tài trợ theo cách tương tự.

Mùa giải tiếp theo vào năm 1983, Football League đã thương lượng một hợp đồng tài trợ với Canon trị giá 3,3 triệu bảng Anh trong 3 năm. Cardiff City đã trở thành CLB hạng hai đầu tiên kí hợp đồng tài trợ và mang đèn flash "SuperTed", thứ đã trở thành vật phẩm mang tính biểu tượng của các nhà sưu tập và những chiếc áo nhái vẫn được bán cho đến ngày nay. Kể từ khi giải Premier League tách ra được thành lập vào năm 1992, giải đấu đã đạt được các thỏa thuận tài trợ riêng biệt với Football League (mặc dù giải đấu này không được tài trợ trong mùa giải đầu tiên sau khi thỏa thuận trị giá 17,1 triệu USD với Bass Brewery bị Arsenal, Liverpool và Nottingham Forest phủ quyết).

Giải đấu lớn cuối cùng của Anh đàm phán hợp đồng tài trợ trên thực tế là giải đấu lâu đời nhất, FA Cup. Giải đấu được tài trợ bởi Littlewoods trong 4 mùa giải, bắt đầu từ năm 1994 với một thỏa thuận trị giá 14 triệu bảng. Năm 1998, AXA Insurance bắt đầu tài trợ cho giải đấu trong 4 mùa giải. Giải luôn được đặt tên một cách rất cẩn thận, là "FA Cup do AXA tài trợ" hoặc "FA Cup tài trợ bởi AXA" chứ không bao giờ là "AXA Cup". Từ mùa giải 2002-03 đến 2005-06, FA Cup không có nhà tài trợ chuyên biệt, mà thay vào đó là nhóm các nhà tài trợ của Liên đoàn bóng đá Anh. Từ năm 2006 đến 2011, FA Cup được gọi là "FA Cup do E.ON tài trợ" do thỏa thuận với công ty năng lượng E.ON. Từ mùa giải 2011-12 đến mùa giải 2013-14, FA Cup được tài trợ bởi Bia Budweiser và được gọi là FA Cup với Budweiser.

Quay trở lại với Premier League. Giải đấu đổi tên từ FA Premier League thành Premier League vào năm 2007. Từ năm 1993 đến năm 2016, Premier League đã bán quyền tài trợ danh hiệu cho hai công ty là nhà máy bia Carling và Ngân hàng Barclays PLC. Barclays là nhà tài trợ danh hiệu gần đây nhất, đã tài trợ cho Premier League từ năm 2001 đến năm 2016 (cho đến năm 2004, tài trợ danh hiệu được tổ chức thông qua thương hiệu Barclaycard trước khi chuyển sang thương hiệu ngân hàng chính vào năm 2004).

Premier League bảo vệ các CLB

Thỏa thuận của Barclays với Premier League hết hạn vào cuối mùa giải 2015-16. Lí do là FA ngày 4/6/2015 thông báo rằng, họ sẽ không theo đuổi bất kì hợp đồng tài trợ danh hiệu nào nữa cho Premier League với mong muốn họ muốn xây dựng một thương hiệu "sạch" cho giải đấu giống với các giải đấu thể thao lớn của Mỹ.

Trong khi đó, tài trợ áo đấu cho các CLB của Anh được Coventry City tiên phong vào năm 1974 sau khi họ được tài trợ bởi Talbot.

CLB Anh đầu tiên đạt được hợp đồng tài trợ là Derby County, họ chỉ mặc áo bóng đá có hình nhà tài trợ Saab một lần để chụp ảnh. Tuy nhiên, các vấn đề nảy sinh với các đội mặc áo được tài trợ vào đầu những năm 1980. Chẳng hạn như lịch phát sóng trận đấu giữa Aston Villa và Brighton vào ngày 22/10/1980 đã bị hủy bỏ do cả hai đội đều từ chối thi đấu mà không có nhà tài trợ trên áo thi đấu. Newcastle và Bolton bị phạt 1.000 bảng vì mặc áo có quảng cáo trong các trận đấu tại FA Cup vào tháng 1/1981. Nottingham Forest bị UEFA phạt 7.000 bảng vì hành vi tương tự vào tháng 2/1981.

Đến năm 1987, mọi CLB trong giải đấu đều có hợp đồng tài trợ áo đấu. Quan trọng là khi một giải đấu lớn như Premier League không có nhà tài trợ trên giải, họ sẽ không va chạm với bất cứ CLB nào về các vấn đề quảng cáo. Đồng thời, các CLB có thể tự do đàm phán, kí những hợp đồng lớn của riêng mình cả với những công ty, tập đoàn muốn xuất hiện tên trên áo và cung cấp trang phục.

Mạnh Hào