(Thethaovanhoa.vn) - Những gì đang diễn ra trên trục đường cao tốc Hà Nội – Lào Cai có dáng dấp của một trò đùa dai được lặp đi lặp lại.
Thư gửi robot Citizen: 'Trai làng' trên cao tốc
Sophia thân mến! Đáng lẽ khi nói chuyện với cô thì phải nói về việc làm sao để thích ứng với sự phát triển của thời buổi công nghệ 4.0 như trào lưu người ta đang bàn. Nhưng bức thư này tôi muốn nói với cô về điều “giản dị” hơn rất nhiều là làm sao nhiều thanh niên theo kịp sự thay đổi của những con đường cao tốc đang mở khắp nơi, chứ chưa nói đến những xa lộ thông tin, những công nghệ hay Big Data gì.
Ngày 24/2 vừa qua, trên mạng xã hội lan truyền hình ảnh một nhóm người dừng xe trên cao tốc Nội Bài – Lào Cai. Ung dung, họ trải chiếu, dọn đồ, mở nồi cơm điện và ngồi đánh chén ngay trên làn dừng khẩn cấp của cao tốc – cho tới khi bị các cơ quan chức năng lập biên bản và tạm giữ xe để xử phạt.
Đây là lần thứ 4, một vụ vi phạm kiểu này diễn ra trong hơn nửa tháng qua. Tất cả đều theo một “kịch bản” chung: thoải mái trải chiếu và mở tiệc trên mặt đường cao tốc.
Đầu tiên, ngày 6/2, một gia đình dừng xe để tổ chức một bữa ăn dã chiến như thế. Họ hào hứng tới mức hồn nhiên livestream cảnh đánh chén của mình trên mạng internet. Để rồi, án phạt 5,5 triệu đồng và tước giấy phép lái xe hai tháng mà cơ quan chức năng đưa ra không làm câu chuyện nguội đi. Liên tiếp trong các ngày 15/2 và 16/2 tiếp theo, đến lượt 2 nhóm thanh niên lặp lại những bữa tiệc kiểu này.
Cái cách mà loại vi phạm kỳ lạ này liên tiếp diễn ra đang khiến dư luận bức xúc, tới mức có những người gọi đó là một cuộc thi “vượt qua thử thách”. Ở đấy, người chơi cùng trải chiếu ngồi ăn trên cao tốc, và chờ xem ai sẽ may mắn vượt qua tai nạn đang sắp gọi tên mình.
***
Tất yếu, người ta đang nói tới câu chuyện về ý thức giao thông ở đây. Còn người viết muốn bổ sung thêm: câu chuyện đang nghiêm trọng hơn so với mấy từ “thiếu ý thức”.
Có một nguyên tắc rất rõ ràng: bất kỳ loại hình kiến trúc hay giao thông nào cũng cần một văn hóa sống phù hợp với nó. Và, khi một loại hình giao thông mới xuất hiện trong xã hội , người ta sẽ phải tự học cách điều chỉnh hành vi và thói quen để làm chủ loại hình này.
Những trục đường cao tốc mới chỉ xuất hiện tại Việt Nam trong vòng hơn 10 năm qua. Đó là con đường hiện đại thẳng tắp, dài hun hút và phân định với 2 bên lề bằng rào chắn. Và tất nhiên, đường cao tốc sẽ đòi hỏi những quy định rất ngặt nghèo, khi các dòng xe ở đây luôn lưu thông với tốc độ cực cao.
Trong đô thị, khi các xe cộ thường di chuyển rất chậm bởi mật độ quá đông, việc phạm những lỗi cơ bản như lấn làn, vượt đèn đỏ, dừng đột ngột… có thể chưa gây ra những tai nạn nghiêm trọng.Nhưng đường cao tốc thì khác. Ở đó, các lái xe phải học cách tự bảo vệ tính mạng của mình.
Nếu sẵn ý thức nghiêm túc khi chạy xe trong đô thị, ở huyện hoặc ở… làng, chúng ta sẽ dễ dàng thích ứng với những yêu cầu khi vận hành trên đường cao tốc. Ngược lại, nếu sự tùy tiện vẫn được duy trì ở đường “thấp tốc”, những trục đường như Nội Bài – Lào Cai sẽ là phép thử bắt buộc để người đi xe tự điều chỉnh cách. Cái giá, có thể chính là tính mạng của họ.
***
Chúng ta có quá mơ mộng về sự tuân thủ tuyệt đối luật giao thông trên cao tốc – khi mà ngay ở những con đường nhỏ, chuyện vi phạm giao thông vẫn đang là … cơm bữa hàng ngày?
Giống như, nếu ở “phiên bản” cao tốc, dư luận đang bức xúc về việc có người trải chiếu đánh chén giữa đường thì ở “phiên bản” thấp hơn trong đô thị, chúng ta vẫn thường xuyên bực bội khi thấy những lòng đường trong phố thường bị chiếm dụng bởi quán ăn, hàng rong và… đám cưới.
Cái lớn bắt đầu từ cái nhỏ. Tất nhiên, theo lý thuyết, mọi thứ sẽ dần phải tốt lên theo thời gian. Nhưng chẳng lẽ, phải nói thẳng về câu chuyện “chưa thấy quan tài chưa đổ lệ” – khi mà có những người vẫn bất chấp lý trí thông thường để mở tiệc trên đường cao tốc.
Cúc Đường
Tags