(Thethaovanhoa.vn) - Có độ dày hơn 700 trang, đây là cuốn sách đồ sộ đầu tiên và chi tiết nhất từng được xuất bản tại Việt Nam về lịch sử mạng xã hội Facebook, với tất cả hào quang và vết nhơ từng có.
1. Có lẽ khi ra mắt Facebook năm 2004, Mark Zuckerberg – một anh chàng mê lập trình và cả ngày ôm lấy chiếc máy tính – không bao giờ nghĩ sẽ có lúc nó sở hữu lượng người dùng lên tới 2,8 tỷ (năm 2018) và doanh thu tăng trưởng đều đặn (85 tỷ USD năm 2020).
Ra đời từ ký túc xá Harvard, ý tưởng khởi nghiệp của những cậu sinh viên thông minh như Mark Zuckerberg, Eduardo Saverin, Andrew McCollum… đã phát triển thành một công ty công nghệ thuộc nhóm Big Four, sánh cùng Amazon, Apple và Google.
Con đường mà Facebook đã đi cũng là mô típ thường thấy ở thung lũng Silicon hay nhiều trung tâm khởi nghiệp khác trên khắp nước Mỹ: một hoặc vài anh chàng đam mê kỹ thuật có ý tưởng mới mang tính đột phá, bỏ học, tìm kiếm nhà đầu tư, được rót vốn, mở rộng, lên sàn (IPO), nổi danh toàn thế giới và kiếm bộn lợi nhuận.
Đọc sách, người ta sẽ hiểu được những bước đi và chiến lược giúp Facebook bùng nổ trên khắp thế giới. Mặc dù không có thế mạnh về đối ngoại, tài chính hay kinh doanh, song Mark đã may mắn tập hợp được xung quanh mình một đội ngũ giúp việc tài giỏi, để rồi kịp “thâu tóm tương lai” khi mua lại các nền tảng Instagram, Whatsapp, Oculus, GrokStyle,… cùng nhân sự xuất sắc của chúng. Kết quả, Facebook đã tiến nhanh và “liên tục phá vỡ mọi thứ”.
2. Ở một góc độ khác, không chỉ là một cỗ máy in tiền “khổng lồ”, Facebook còn là trung tâm của rất nhiều tranh cãi. Facebook bị cáo buộc xâm phạm quyền riêng tư người dùng (bê bối Cambridge Analytica năm 2018 với án phạt kỷ lục: 5 tỷ USD), thao túng chính trị (can thiệp vào cuộc bầu cử tổng thống Mỹ năm 2016 với thắng lợi của cựu Tổng thống Donald Trump)… bên cạnh những tác động xã hội tiêu cực do chứng nghiện Facebook, nội dung phản cảm, tin giả, thuyết âm mưu, tình trạng vi phạm bản quyền… Chưa hết, Facebook còn bị điều tra chống độc quyền và hành vi cạnh tranh không lành mạnh.
Người dùng trên khắp thế giới đang ngày ngày lướt Facebook. Họ say sưa với những đoạn post, nút like hay icon “mặt cười” mà chẳng mấy ai quan tâm tìm hiểu tường tận câu chuyện đằng sau chúng. Vì thế, Steven Levy – cây bút nổi tiếng hiện đang cộng tác cùng nhiều tờ báo và tạp chí uy tín ở Mỹ – đã dày công nghiên cứu và viết hơn 600 trang sách hé mở từng lớp của câu chuyện bí mật về Facebook.
Viết tiểu sử của một người đã khó, viết tiểu sử một tổ chức gắn với nhiều con người lại càng khó hơn, nhưng tác giả đã khéo léo khắc họa nên một tượng đài “lý tưởng song cũng đầy mờ ám, bóc lột người dùng và ngày càng bị xem thường” (theo Publisher Weekly).
- Tòa án Tối cao Mỹ ngăn cản vụ kiện chống Facebook
- 'Cuộc đấu' Facebook - Australia để ngỏ tương lai của ngành truyền thông thế giới
Đọc sách, những cư dân của “quốc gia đông dân nhất thế giới” hẳn sẽ thích thú hoặc kinh sợ khi biết về các chi tiết liên quan đến lý do ra đời cùng mục đích của những tính năng và thuật toán đang âm thầm tác động đến cảm xúc lẫn hành vi của họ. Kèm theo đó là một loạt câu hỏi: Chúng ta đang làm chủ công nghệ hay công nghệ làm chủ chúng ta? Liệu chúng ta có quá dễ dãi khi để tư duy, sở thích và quan niệm sống bị chi phối bởi tâm lý đám đông, trong khi một nhóm nhỏ đang nắm trong tay sức mạnh đáng sợ của thời đại số?
Facebook - Bí mật về “quốc gia” lớn nhất thế giới do Alpha Books và NXB Thế giới tổ chức biên dịch, phát hành với mức giá 319.000 đồng.
Cúc Đường
Tags