(Thethaovanhoa.vn) - Khác với căn bệnh về hô hấp khác, COVID-19 có thể tác động đến hầu hết các bộ phận của cơ thể, bao gồm cả não. Đối với một số ít người, việc mắc COVID-19 có thể đi kèm với một giai đoạn rối loạn thần kinh hậu COVID-19.
Cảnh báo nguy cơ các bệnh tim mạch sau khi mắc Covid-19
Một nghiên cứu dựa trên số liệu y tế của hơn 153.000 người ở Mỹ,vừa được công bố trên tạp chí Nature Medicine, đã phát hiện rằng nguy cơ mắc các bệnh lý tim mạch ngày càng tăng trong năm đầu tiên sau khi mắc COVID-19, ngay cả khi người bệnh chỉ có triệu chứng nhẹ.
Theo phóng viên TTXVN tại Sydney, bà Sarah Hellewell, chuyên gia nghiên cứu của Đại học Curtin (Australia) ngày 23/3 đưa ra một số đánh giá và khuyến cáo đáng chú ý về chứng rối loạn thần kinh sau mắc COVID-19.
Rối loạn thần kinh là một tình trạng đặc trưng bởi những suy nghĩ lẫn lộn, ảo tưởng và ảo giác. Những người bị rối loạn thần kinh có thể khó khăn trong phân biệt đâu là thật đâu là giả. Rối loạn thần kinh xảy ra thành từng “đợt” có thể kéo dài nhiều ngày hoặc nhiều tuần. Kể từ khi bắt đầu đại dịch, các báo cáo về chứng rối loạn thần kinh sau mắc COVID-19 đến từ khắp nơi trên thế giới.
Rối loạn thần kinh sau mắc COVID-19 khác với rối loạn thần kinh gặp trong các bệnh tâm sinh lý và bệnh não khác, thường thấy ở thanh thiếu niên hoặc thanh niên trong giai đoạn phát triển hoặc chứng sa sút trí tuệ ở người cao tuổi. Những người trải qua chứng rối loạn thần kinh hậu COVID-19 thường ở độ tuổi 30, 40 và 50 và thường không có tiền sử gia đình bị rối loạn tâm thần.
Dựa trên một số lượng nhỏ các báo cáo cho đến nay, thời gian bắt đầu rối loạn tâm thần là vài ngày, vài tuần hoặc thậm chí vài tháng sau khi dương tính với virus SARS-CoV-2. Mặc dù các triệu chứng của rối loạn này có thể đa dạng, nhưng có một số điểm chung: mọi người thường khó ngủ, sau đó là hoang tưởng hoang tưởng và ảo giác. Một số người cảm thấy bị buộc phải làm tổn thương bản thân hoặc người khác.
Bằng chứng khoa học về chứng rối loạn tâm thần sau mắc COVID-19 chủ yếu đến từ các “báo cáo trường hợp”, là các tài liệu nghiên cứu mô tả các triệu chứng và sự hồi phục của từng bệnh nhân. Trong trường hợp đầu tiên và được báo cáo rộng rãi nhất, một phụ nữ Mỹ 36 tuổi bị rối loạn tâm thần khoảng 4 ngày sau khi cô bắt đầu có các triệu chứng nhẹ. Cô này trở nên ảo tưởng, nghĩ rằng đối tác của cô đang cố gắng bắt cóc con mình.
Cô tin rằng mình đang bị theo dõi qua điện thoại di động. Sau khi cố gắng đưa các con đi qua quầy phục vụ của một nhà hàng thức ăn nhanh để bảo vệ con của mình, cô đã được đưa đến bệnh viện để chăm sóc. Sau một tuần được chăm sóc tại chỗ để điều trị chứng loạn thần, cô đã được xuất viện và sau đó, những ảo tưởng của cô đã không trở lại.
Trong một trường hợp khác, một người đàn ông Bulgaria 43 tuổi bắt đầu bị rối loạn tâm thần 2 ngày sau khi anh ta xuất viện. Anh tin rằng các bác sĩ đã làm giả kết quả nói rằng bệnh COVID-19 của anh đã khỏi. Anh ảo tưởng rằng mình đã chết và nội tạng đã thối rữa. Sau 2 tuần điều trị tại bệnh viện, các triệu chứng rối loạn tâm thần của người đàn ông này đã khỏi và không tái phát. Các nghiên cứu trường hợp khác đã báo cáo những người bị ảo tưởng rằng bệnh nhân trong bệnh viện là diễn viên và nhân viên y tế đang cố gắng làm hại họ, nghe thấy giọng nói bằng tiếng nước ngoài hoặc yêu cầu họ đảm nhận những nhiệm vụ lớn, như giải cứu trái đất.
Nguyên nhân của chứng rối loạn tâm thần sau mắc COVID-19 cho đến nay vẫn chưa được sáng tỏ. Một số nhà khoa học cho rằng đó có thể là do não bị viêm dai dẳng, các tín hiệu viêm kéo dài trong cơ thể hoặc do sự thay đổi của các mạch máu trong não. Cũng có bằng chứng mới cho thấy những vùng não đang trải qua sự thay đổi khi nhiễm COVID-19.
- Chuyên gia khuyến cáo bảo vệ sức khỏe trẻ em hậu Covid-19
- Lộ trình khôi phục cuộc sống hậu Covid-19 tại một số nước
SARS-CoV-2 không phải là loại virus đầu tiên có liên quan đến chứng rối loạn tâm thần. Trong đại dịch cúm “Tây Ban Nha” năm 1918, đã có báo cáo về chứng rối loạn tâm thần sau nhiễm. Rối loạn tâm thần đã được báo cáo sau khi nhiễm các virus khác ở người, như những loại gây ra Hội chứng hô hấp cấp tính nặng (SARS) và Hội chứng hô hấp Trung Đông (MERS). Các mối liên hệ giữa virus trong kích hoạt hệ thống miễn dịch và rối loạn tâm thần cũng đã được tìm thấy, cho thấy SARS-CoV-2 không phải là virus duy nhất có khả năng gây rối loạn tâm thần.
Theo bà Hellewell, mặc dù nguy cơ rối loạn tâm thần sau mắc COVID-19 là thấp, nhưng những người đã từng mắc COVID-19 và gia đình họ nên đề phòng bất kỳ sự thay đổi đột ngột nào về nhân cách, hoang tưởng hoặc ảo tưởng trong những ngày, tuần và tháng sau khi nhiễm bệnh. Nếu nhận thấy những dấu hiệu này, việc tìm đến trợ giúp y tế là rất quan trọng. Hầu hết các trường hợp rối loạn tâm thần sau mắc COVID-19 sẽ được chữa trị nhanh chóng bằng cách chăm sóc thích hợp và điều trị bằng thuốc.
Văn Linh/TTXVN
Tags