Hoa cúc xanh có hay không có
Trong đầm lầy thung lũng tuổi thơ em
(TT&VH) - Vở kịch Hoa cúc xanh trên đầm lầy đó lần đầu tiên tôi xem, tôi hầu như không hiểu gì, cả bài thơ cũng vậy. Có lẽ do quá trẻ và kịch thì quá lạ, từ thoại, đến nội dung, trang trí. Đặc biệt là ý tưởng về một loại cúc màu xanh (từ một ý thơ của Xuân Quỳnh) - khi đó người ta chưa nghĩ ra cách để dùng phẩm màu nhuộm hoa như bây giờ. Chỉ có một nhà thơ cực kỳ đa tài, đa cảm như Quỳnh và Vũ mới dung tưởng và chắp cánh cho cái màu như thế. Tất nhiên, có thể nói nó hơi giống ý tưởng của A.Duma, nhưng Tulip đen của ông này dễ hình dung hơn.
Hoa cúc xanh đưa người ta lạc cả thế giới của các gam xanh: thiên sang màu cây, có xanh rêu, xanh lá mạ, xanh dương, xanh cánh cam, xanh lá non, xanh lá già…Sang màu xanh lam thì có lơ nhạt, xanh da trời, xanh nước biển, xanh tím, xanh đen… Mỗi người một tưởng tượng. Riêng tôi, thời đó và đến tận bây giờ vẫn bảo thủ nghĩ đó là những bông cúc chỉ có năm cánh, mỏng mảnh màu xanh đen mượt như nhung the. Cho dù, trên trang trí sân khấu thì đó lại là loại hoa na ná cúc đại đóa, màu lam hơi loang motip hoa diên vĩ của Van Gogh. Tôi nghĩ anh Vũ cũng muốn hoa cúc của mình như cách tôi nghĩ, nhưng chắc không muốn thay đổi trang trí vì nó sẽ đụng chạm đến kinh phí.
Hoa cúc xanh trên đầm lầy thời đó đã làm nên hiện tượng (mà kịch nào của Vũ cũng vậy), sân khấu đỏ đèn nhiều ngày, luôn chật kín người xem. Dù tôi tin, nhiều người cũng như mình, không hiểu hết được ý tứ sâu sa Vũ gửi gắm. Không sao, hơn hai thập kỷ, người ta vẫn nhớ đến hoa cúc xanh của Vũ, thế là đủ.
Cứ lan man màu sắc và hoa lá cành, để mượn ý thơ Xuân Quỳnh, kịch của Lưu Quang Vũ mà nói rằng, Mannschaft của tôi cũng như những đóa hoa lạ đó. Tưởng là cúc mà lại là không phải, ngỡ cúc dại thành ra cúc cảnh, ngỡ xanh lá cây lại ngả xanh da trời… Và bông cúc xanh đẹp nhất, là bông cúc nhỏ bé cuối đầm lầy: đội trưởng Philipp Lahm. Trước khi Mesut Ozil sút như trái phá ghi bàn phút 60 cho Mannschaft và cả 30 phút sau đó, anh với sự quả cảm, cần mẫn, ý chí kiên cường và trách nhiệm hết mình đã giúp “Đại bàng trắng sông Rhein” cất cánh bay lên kiêu hãnh trong hoàn cảnh sắp sa xuống đầm lầy.
Không oai phong như “sư tử hống” Olive Kahn, không trịnh thượng áp đặt như Michel Ballack, nhiều nghi ngại Lahm không đủ tầm và không đủ oai khi anh được trao băng đội trưởng. Lam bé nhỏ, hơi giản dị, sống khép kín cả trên sân cỏ lẫn ngoài cuộc đời khó làm thủ lĩnh cho một Mannschaft đầy bản lĩnh, đầy cá tính. Nhưng chính Lam đó lại là chỗ dựa tinh thần cho Mannschaft, khi anh như một chú sóc nhỏ dắt bóng băng lên đưa những đường chuyền như đặt cho đồng đội, khi anh lùi về nhanh đến bất ngờ, có mặt “hộ giá” phá bóng ngay trên vạch vôi, hay cú chặn bóng quyết liệt ngay trước mũi giầy đối thủ…Một thủ lĩnh quả cảm, đầy tận tâm và rất khiêm nhường của Mannschaft.
Các đối thủ, cứ tưởng tượng đi, một bông cúc bé nhỏ nơi góc đầm lầy, nhưng nó màu xanh sẽ đưa những giấc mơ kể cả là viễn tưởng viển vông đến đâu trở thành hiện thực. Hoa cúc xanh…
Đoàn Ngọc Thu
Chia sẻ