Từ năm 2009, theo Luật Điện ảnh bổ sung sửa đổi mới, có Điều 39.2 về trách nhiệm “phân loại phim theo lứa tuổi” của Hội đồng thẩm định phim trung ương. Theo đó, với điện ảnh thì chỉ phân loại phim dành cho lứa tuổi trên và dưới 16 tuổi. Còn truyền hình thì thậm chí còn không có phân loại độ tuổi. Vì thiếu hành lang pháp lý nên việc này gây khó không chỉ cho các đơn vị sản xuất phim ảnh, mà còn gây lúng túng cho cơ quan quản lý.
Năm 2014 phân loại phim cực “nóng”
Năm 2014 là năm mà điện ảnh Việt sản xuất ra nhiều phim 16+ nhất từ trước đến nay. Theo thống kê của Thể thao & Văn hóa có tới 11 bộ phim dán nhãn 16+ (phim chỉ dành cho khán giả trên 16 tuổi). Tuy nhiên, ai cũng nhận thấy mức phân loại này mới chỉ là tương đối, và nó đã lạc hậu so với sự phát triển của điện ảnh. Trên thực tế, có những bộ phim ở Việt Nam dán nhãn 16+ như Bẫy rồng, khi phát hành quốc tế lại bị dán nhãn 18+. Với nhu cầu phát triển nội dung ngày càng lớn thì sẽ cần hệ thống phân loại chi tiết hơn.
Ở mảng truyền hình và Internet năm 2014 cũng xảy ra nhiều chuyện lần đầu xuất hiện. Khoảng 2 năm trở lại đây trên truyền hình đã bắt đầu xuất hiện những chương trình có nội dung "người lớn" như Chuyện đêm muộn. Và nhà đài chỉ có cách phân loại khán giả bằng cách xếp chương trình vào khung 23h.
Vào tháng 10/2014 Đài VTV lần đầu tiên phát sóng thử nghiệm phim truyền hình 18+ Sex And The City. Tuy nhiên, sau 5 tập phát sóng, VTV quyết định dừng và chưa biết đến bao giờ sẽ chiếu trở lại.
Trong năm 2014 phải kể đến trường hợp phim 18+ Căn hộ 69 phát hành trên Internet đã khiến cơ quan quản lý bị động, và lúng túng trong cách xử lý. Cuối cùng ê-kíp sản xuất phim này đã bị Thanh tra Bộ VH,TT&DL phạt 10 triệu đồng về vi phạm hành chính - nghĩa là chiếu phim chưa được phép phổ biến tại nơi công cộng.
Hệ thống phân loại 5 cấp độ
Dự thảo Thông tư "Quy định phân loại phim theo độ tuổi" của Bộ VH,TT&DL sẽ áp dụng cho đối tượng là các cơ quan quản lý nhà nước về điện ảnh, các đài truyền hình từ Trung ương đến địa phương; các cơ sở sản xuất, phát hành, phổ biến phim, kinh doanh dịch vụ Internet và phương tiện truyền thông khác hoạt động tại Việt Nam; khán giả xem phim.
Phạm vi điều chỉnh của thông tư bao gồm: tất cả thể loại phim được sản xuất, phát hành và phổ biến tại các rạp chiếu phim, các điểm chiếu phim công cộng, trên vô tuyến truyền hình, trên Internet và các phương tiện truyền thông khác trên lãnh thổ Việt Nam.
Và hệ thống phân loại phim sẽ chi tiết từ mức phổ biến rộng rãi, đến các loại phim cấm trẻ em dưới 13 tuổi, 16 tuổi; phim cấm người xem dưới 18 tuổi, 20 tuổi (tham khảo bảng biểu bên dưới).
Hệ thống phân loại phim trong thông tư khá tương đồng với các hệ thống phân loại phim của những nền điện ảnh lớn ở châu Âu, Hollywood. Tuy nhiên, tiêu chí phân loại của từng cấp độ trong hệ thống phân loại phim của thông tư mới là điều đáng bàn. Hiện nay bản dự thảo Thông tư "Quy định phân loại phim theo độ tuổi" đang trong giai đoạn lấy ý kiến. Dự kiến thông tư sẽ được ban hành trong quý 3 năm nay.
Hệ thống phân loại phim |
Ngọc Diệp
Thể thao & Văn hóa