(TT&VH Online) - Đến hẹn lại lên cứ vào 20 đến 22 tháng Giêng hằng năm Làng Thổ Hà (xã Vân Hà, huyện Việt Yên, Bắc Giang) lại từng bừng náo nức tổ chức Lễ hội Thổ Hà.
Đây là lễ hội năm nào cũng tổ chức nhưng ba năm một lần mới mở hội lớn có lễ rước. Lễ hội này còn duy trì được nhiều nét bản sắc độc đáo của lễ hội xứ Bắc.
Thổ Hà là một trong những làng quê hiếm hoi của Bắc Bộ vẫn còn giữ được nguyên vẹn những công trình văn hóa tâm linh, nơi diễn ra các hoạt động hội hè. Đình Thổ Hà đã từng được chính quyền thực dân Pháp xếp hạng trong Viện bảo tàng Bác Cổ Đông Dương, sau giải phóng được Nhà nước ta xếp hạng là Di tích lịch sử văn hóa.
Chùa Thổ Hà (Đoan Minh Tự) là một công trình văn hóa tiêu biểu - một danh lam tuyệt thế qua 5 thế kỷ vẫn sừng sững vẹn nguyên như thách đố thời gian.
Còn từ chỉ Thổ Hà được kết cấu theo kiểu con chồng kẻ chàng, không chạm khắc. Từ chỉ làng Thổ Hà được xây dựng với mục đích phát huy truyền thống hiếu học, lưu danh những người đỗ đạt để tôn vinh và cho con cháu đời sau noi gương.
Lễ hội làng Thổ Hà bao giờ cũng gồm hai phần, đó là phần lễ và phần hội. Phần lễ được tổ chức rất trọng thể và bài bản.
Từ sáng sớm, chánh tế, thông xướng, độc chúc cùng toàn bộ các bô lão trong ban tế quần áo chỉnh tề để đón đám rước từ các miếu về đình làng. Chủ tế đứng ở bậc tam cấp đón đám rước.
Khi mọi người đã yên vị, cuộc tế mới được bắt đầu với những nghi thức long trọng. Tất cả đều tỏ lòng thành kính mời Thánh về dự hội cùng dân làng và cầu xin Thánh phù hộ cho dân làng một năm mới dồi dào sức khỏe, làm ăn phát đạt, xóm làng yên vui, gia đình hạnh phúc.
Lễ hội Thổ Hà là một trong những lễ hội vẫn còn giữ gìn được nhiều trò chơi dân gian và hiện đại như chọi gà, bơi chải, chèo thuyền bắt vịt, đấu cờ tướng… luôn thu hút đông đảo du khách theo dõi.
Các hoạt động thể thao mới như cầu lông, bóng bàn cũng được sự hưởng ứng nhiệt tình của người dân. Nhưng tiêu biểu nhất phải nói đến đó là hát quan họ.
Thổ Hà được coi là một làng gốc của nghệ thuật hát quan họ. Các liền anh, liền chị của các thôn lân cận cùng về dự hội trổ tài hát cả ngày lẫn đêm tại sân đình hay trên thuyền. Lời hát trữ tình và mượt mà làm nao lòng bao du khách gần xa.
Lễ hội Thổ Hà là một nét đẹp trong văn hóa của người Kinh Bắc, làm giàu thêm cho kho tàng văn hóa nước Việt, đáng được gìn giữ và phát huy
