(Thethaovanhoa.vn) - Khi Christopher Poole mới 15 tuổi, anh đã tạo ra một diễn đàn mang tên 4chan, dựa trên mô hình diễn đàn chia sẻ ảnh Futaba của Nhật Bản và điều hành nó bằng biệt danh “moot”. Có lẽ khi ấy Poole chẳng thể ngờ đứa con tinh thần của anh về sau lại giúp những kẻ xấu phát tán hàng trăm bức ảnh nóng liên quan tới vô số sao nữ ở Mỹ và Anh.
Khi khai sinh 4chan hồi năm 2003, Christoper Poole mong muốn diễn đàn trở thành sân chơi để người dùng để chia sẻ các bức ảnh, thảo luận về các cuốn truyện tranh Nhật Bản (manga), các bộ phim hoạt hình Nhật Bản (anime).
Miền viễn Tây trên không gian mạng
Một trong những điểm thú vị của 4chan là người dùng không cần phải sử dụng tên thật để tham gia các cuộc thảo luận. Diễn đàn giúp họ sở hữu một danh tính ảo hoàn toàn biệt lập với cuộc sống ngoài đời.
Poole từng tuyên bố với trang tin Technologyreview hồi năm 2010 rằng thời kỳ đầu, “giấu danh” không phải nguyên tắc căn bản của diễn đàn. Tuy nhiên về sau nó đã được chọn làm nguyên tắc căn bản, khi anh trưởng thành và trở thành một chàng trai 22 tuổi như hiện nay. Chính tính giấu danh đã trở thành một trong những điểm mạnh của 4chan, giúp cộng đồng này nhanh chóng lớn dần lên.
Điểm đặc biệt nữa là 4chan có ít nhân vật đóng vai trò quản lý, kiểm duyệt nội dung (mod). Quy định về đăng tải nội dung cũng lỏng lẻo hơn nhiều so với các mạng xã hội như Twitter, Facebook và Reddit. Điều này khiến cho 4chan về sau trở thành một diễn đàn đa năng, nơi người dùng thoải mái chia sẻ mọi thứ họ tạo ra, chứ không còn là truyện tranh và hoạt hình như ban đầu.
Về cơ bản 2 yếu tố giấu danh và tự do vô tổ chức đã khiến 4chan giống như một miền Viễn Tây trên không gian mạng. Nó vô cùng hỗn loạn, với các hoạt động khiến cho không ít người khinh ghét, nhưng cũng được khối kẻ yêu thích.
Theo Alexa, 4chan hiện đứng thứ 483 trong danh sách các trang web được ưa thích nhất Mỹ và mỗi tháng có khoảng 20 triệu lượt người viếng thăm diễn đàn. Sức ảnh hưởng lớn của 4chan khiến Poole từng được độc giả tạp chí Time bầu chọn là người có ảnh hưởng mạnh nhất thế giới trong tháng 4/2009.
Nơi châm ngòi cho nhiều tranh cãi
Với tư cách một tập thể vô danh, 4chan đã tạo ra các hiện tượng thú vị như “rickrolling”. Đây là hiện tượng mang phong cách “treo đầu dê bán thịt chó” trên mạng, ví dụ một người tải lên YouTube đoạn video có tiêu đề là “trailer đang được mong đợi của phim 50 sắc thái”, nhưng khi click chuột vào, người ta lại chỉ được xem một video ca nhạc rất tầm phào. Ngoài ra 4chan còn giúp thúc đẩy các hoạt động đa dạng văn hóa trên Internet.
Nhưng 4chan cũng là nơi châm ngòi cho nhiều tranh cãi. Ví dụ 4chan là một trong những nơi khuấy lên các cuộc thảo luận về Slender Man, một nhân vật kinh dị tưởng tượng. Tuy nhiên các cuộc thảo luận này đã châm ngòi cho nhiều vụ tấn công bạo lực gây sốc ở ngoài đời, dựa trên hình tượng Slender Man.
Năm 2010, 4chan là điểm phát tán nhiều trò chơi khăm nhằm vào ca sĩ pop Justin Bieber. Nổi nhất trong đó là một chiến dịch thăm dò ý kiến, được đông người tham gia. Trong cuộc thăm dò, người ta sẽ bỏ phiếu lựa chọn về đất nước mà Bieber nên tới biểu diễn. Kết quả là hơn nửa triệu người đã bỏ phiếu để Bieber lưu diễn ở CHDCND Triều Tiên.
Ngoài ra, dù một số nội dung trên 4chan được đánh giá là vô hại, nhiều bài viết lại chứa ngôn ngữ thô tục, các truyện hài bậy, hình ảnh khiêu dâm, bạo lực và rùng rợn. “Khét tiếng” nhất trên 4chan là một mục chính mang tên “Random” (Ngẫu nhiên), nơi chịu rất ít quy định quản lý nội dung tải lên. Đây cũng thường là nơi mà các bức ảnh và video gây tranh cãi được phát tán.
Thành sân chơi của tội phạm
Giới phân tích đánh giá tính vô danh quá mạnh của 4chan đã vô tình tạo ra môi trường lý tưởng để tội phạm mạng hoạt động. Nhóm hacker nổi tiếng Anonymous (Vô danh), được cho là đã xuất hiện lần đầu từ diễn đàn 4chan.
Trước vụ tung ảnh nóng của sao, người của diễn đàn đã có nhiều màn quậy phá trên mạng gây chú ý, gồm vụ đột nhập hòm thư điện tử riêng của cựu Thống đốc tiểu bang Alaska (Mỹ) Sarah Palin. Ngoài 4chan, các tay hacker còn chia sẻ những tấm ảnh chụp nội dung hòm thư điện tử của Palin lên trang Wikileaks và cáo buộc bà dùng thư riêng để giải quyết công việc của chính quyền.
Năm 2008, thành viên 4chan còn đột nhập vào trang iReport.com thuộc quyền quản lý của hãng tin CNN, đăng tin nói rằng Giám đốc điều hành Steve Jobs của công ty Apple bị đau tim. Năm 2009, thành viên 4chan lại tấn công YouTube để tải lên các đoạn video khiêu dâm. Một thành viên của đội hacker này sau đó nói với hãng tin BBC rằng nhóm làm vậy để trả đũa việc YouTube “xóa bỏ nhiều nội dung âm nhạc”.
Được biết trong vụ lộ video và ảnh nóng mới nhất, vai trò của 4chan đã không chỉ dừng lại ở một nền tảng chia sẻ nội dung mà còn là cái chợ đen để tay hacker “ra giá” với người dùng diễn đàn. Cụ thể, sau khi tải các bức ảnh nóng lên 4chan, tay hacker đã hứa hẹn sẽ tung thêm nhiều ảnh, video gây sốc khác, nếu người dùng chi tiền ảo bitcoin cho gã. Và như thế, vô tình 4chan đã trở thành cầu nối tiếp tay cho tội phạm mạng.
Tường Linh (tổng hợp)
Thể thao & Văn hóa
Tags