(Thethaovanhoa.vn) - Đại sứ Việt Nam tại Campuchia Vũ Quang Minh, người từmg chia sẻ 6 giải pháp để xử lý tình trạng kẹt xe ở Hà Nội, nay tiếp tục hiến kế chấm dứt thảm họa xe tải trọng lớn đâm chết người hàng loạt, mà theo ông là “rất đơn giản và dễ dàng”.
Rất đơn giản. Vì mọi giải pháp đều đã có sẵn. Đừng mất thời gian tổ chức các đợt ra quân rầm rộ. Đừng mất thời gian tuyên bố tháng cao điểm trật tự an toàn giao thông. Hãy làm hàng ngày việc thực thi luật pháp.
1. Cấp bằng lái xe thật nghiêm túc, đúng quy định và yêu cầu. Nếu lái xe nào sau này ra hành nghề vi phạm luật, gây tội ác, mà điều tra thấy do trình độ kém, kỹ năng kém, sức khỏe kém, .. tóm lại là bằng rởm, thì kết tội liên đới, truy tố hồi tố, cả cơ sở đào tạo, ban giám khảo thi sát hạch lái xe, người ký văn bằng, người ký bằng lái... Lái xe bị hình phạt nào thì cơ sở đào tạo, bác sỹ cấp giấy chứng sức khỏe,… chịu liên đới ½ hình phạt.
2. Rà soát lại các quy định về tiêu chuẩn cho lái xe tải, siêu trọng siêu trường, xe tải đường dài, để có yêu cầu cao nhất cả về sức khỏe, tâm sinh lý, trách nhiệm gia đình và xã hội. Luật của Mỹ cho phép 16 tuổi có thể có bằng tự lái cho bản thân, nhưng yêu cầu lái xe chuyên nghiệp phải 18 tuổi, riêng lái xe tải và đặc biệt xe tải lớn đi đường dài, phải 21 tuổi trở lên. Chưa kể, muốn làm nghề này, các lái xe cần phải có thêm 400 giờ thực hành với sự kèm cặp của một lái xe có kinh nghiệm đủ bằng cấp đào tạo. Xe phải có đủ các thiết bị hỗ trợ hiện đại nhất, như camera hành trình, các thiết bị đo...
Việc kiểm tra sức khỏe và tâm sinh lý phải thường kỳ. Tương tự chuyện bằng lái, nếu có bất thường, thì cơ sở kiểm tra, bác sỹ khám ký giấy khám sức khỏe,…liên đới trách nhiệm hình sự và hình phạt.
Với các yêu cầu khắt khe như thế, chắc chắn sẽ không có nhiều người dễ dàng đủ tiêu chuẩn, và lương của người lái xe tải Việt Nam cũng sẽ cao hơn trung bình các nghề trong xã hội. Nhưng như vậy mới công bằng. Các công ty xe tải, xe công tơ nơ sẽ buộc phải có chế độ đãi ngộ xứng đáng đối với lái xe trong nghề nặng nhọc và yêu cầu cao này.
3. Kiên quyết xử lý nghiêm khắc nhất tệ nạn lái xe uống rượu, dùng chất kích thích. Mỗi lái xe chuyên nghiệp đều cần có một cuốn sổ kiểm tra định kỳ và đột xuất, và có chữ ký người kiểm tra và kết quả mỗi lần kiểm tra.
Cấm tuyệt đối các quán ăn nghỉ dọc đường quốc lộ, đường liên tỉnh,… bán đồ uống có cồn. Nếu lái xe sau khi dừng chân ở quán, trạm xăng, … mà uống rượu bia, rồi bị phát hiện, kể cả chưa gây án, thì chủ các quán này cũng liên đới trách nhiệm.
”Văn hóa giao tiếp rượu bia” ở Việt Nam nhân đó cần giải quyết tận gốc, tuy dài và khó hơn. Đừng để tửu lượng tiếp tục là niềm tự hào. Đừng để uống quên mình là minh chứng cho sự trung thành với sếp, cho sự hết mình với đồng nghiệp. Đừng để phí phạm những bữa cơm thân mật, những cơ hội nói chuyện thú vị, chia sẻ tình cảm và hiểu về nhau hơn, thành những buổi chỉ tìm mọi cớ để nâng cốc và ép nhau zô...
4. Áp dụng và thực thi nghiêm các quy định chặt chẽ về thời gian lái xe, tiêu chuẩn lái xe, chế độ làm việc, …về yêu cầu phải có hai lái xe thay phiên nhau khi chạy đường dài. Mọi xe tải đặc biệt đi đường trường đều buộc phải có camera hành trình. Nếu lái xe chạy liên tục quá giờ, không có đủ thời gian nghỉ, không ngủ đủ, thì công ty có xe, chủ xe, người thuê xe, người thuê lái xe… đều liên đới trách nhiệm nếu có tai nạn.
Năm 2013 khi tôi ở Anh, có đoàn một Phó Thủ tướng sang thăm, và phải thuê xe chạy từ Liverpool cắt ngang nước Anh sang London. Theo yêu cầu công việc, lãnh đạo đề nghị chúng tôi nói lái xe khởi hành sớm hơn dự kiến khoảng 30 phút, nhưng lái xe kiên quyết từ chối, dù chúng tôi có hứa trả thêm tiền. Lý do đơn giản là họ chưa nghỉ đủ hai tiếng sau khi lái liên tục một số giờ theo luật định. Và họ sẽ mất việc ngay nếu bị phát hiện. Camera hành trình sẽ ghi lại toàn bộ lịch trình di chuyển, không có cách nào tránh được.
5. Đặt các bảng hiệu báo rõ ràng, dễ đọc, cảnh báo trước từ xa: “Chuẩn bị tới điểm có đèn đỏ dừng xe – chú ý giảm tốc độ” trên các quốc lộ, đường cao tốc, đường liên tỉnh, để lái xe giảm dần tốc độ và chú ý quan sát. Đây là biện pháp mà rất nhiều nước áp dụng.
6. Đặt lại chế độ ba màu đèn: Đỏ-Vàng-Xanh. Dỡ bỏ tất cả các đèn giao thông đếm ngược, trừ ở những nơi mà thời gian chuyển màu đèn dưới 15-30 giây. Rất ít nước dùng tràn lan hệ thống đèn giao thông đếm ngược như ở Việt Nam. Vừa rồi tôi về thăm Hà Nội, vác xe máy ra chạy, thấy dân tình lẩm nhẩm đếm khi chờ đèn đỏ. Tất cả lộn chộn, vội vàng, sốt ruột từng giây. Tại sao lại tạo thêm tâm lý bộn chộn, bon chen tranh giành từng giây khi đi trên đường như thế?
7. Và cuối cùng, hãy cố gắng để các lực lượng thực thi luật pháp giao thông có cuộc sống đàng hoàng, với mức lương và thưởng chính đáng công khai chính thức đủ cao để họ có thể tập trung vào thực thi nhiệm vụ tối quan trọng của mình. Sau khi đó, thì thiết lập một hệ thống kiểm soát thường kỳ và đột xuất, bao gồm cả vi hành, cải trang đội lốt, thường phục,… để bảo đảm sự trong sạch và công minh của thực thi pháp luật.
Vũ Quang Minh