Nhà nước Hồi giáo tự xưng là ISIS, ISIL hay IS?

(Thethaovanhoa.vn) – Khi công bố chiến lược chống Nhà nước Hồi giáo tự xưng, Tổng thống Mỹ Barack Obama đã gọi tắt lực lượng này là ISIL, trong khi nơi khác dùng những từ như IS và ISIS.  Vì đâu lại có sự khác biệt này?

“Dù bạn gọi nhóm thánh chiến khét tiếng với các màn giết hại cả trăm người cùng lúc, hay những vụ chặt đầu, đóng đinh công khai là gì đi nữa, chúng ta vẫn không thể phủ nhận rằng chúng đã có được sự chú ý của toàn thế giới” - hãng tin CNN của Mỹ bình luận.

CNN nói rằng câu chuyện về nhóm Nhà nước Hồi giáo bắt đầu vào năm 2004 khi Abu Musab al-Zarqawi thành lập nhóm Al Qaeda ở Iraq. Trong vòng 2 năm, al-Zarqawi đã khuấy động nhiều cuộc chiến tranh sắc tộc, chống lại cộng đồng người Hồi giáo Shiite.

Tháng 6/2006, al-Zarqawi bị giết trong giết trong một cuộc tấn công của Mỹ. Vài tháng sau đó, Abu Ayyub al-Masri, kẻ kế nhiệm y, đã tuyên bố thành lập Nhà nước Hồi giáo Iraq (Islamic State in Iraq - ISI). 

Tháng 4/2013, ISI được lực lượng Jabhat al-Nusra, còn được gọi là Mặt trận al-Nusra Front – một nhóm có liên quan tới Al Qaeda, hậu thuẫn quân sự ở Syria. Abu Bakr al-Baghdadi, thủ lĩnh của Jabhat al-Nusra, tuyên bố nhóm của y sẽ được gọi là Nhà nước Hồi giáo ở Iraq và Levant (Islamic State in Iraq and the Levant - ISIL).

Tới nay Liên hiệp quốc, Tổng thống Mỹ Barack Obama và một số cơ quan báo chí thường sử dụng tên viết tắt ISIL để chỉ nhóm Nhà nước Hồi giáo đang hoạt động tại Iraq và Syria. Mỹ muốn dùng ISIL bởi nhóm này đang muốn chiếm lấy các vùng đất Iraq và Syria, đồng thời thể hiện quan điểm rằng Washington không chấp nhận kế hoạch trở thành vương quốc Hồi giáo của nhóm.

Chuyên gia an ninh quốc gia của CNN là Peter Bergen tin rằng ISIL là cách dịch chính xác hơn về tên của nhóm. Bergen cho biết chữ L trong cụm từ là viết tắt của chữ Levant, bản thân nó được dịch ra từ chữ "al-Sham" mà nhóm dùng để gọi mình.

"Nhưng Levant là một từ không rõ nghĩa trong tiếng Anh. Người dùng tiếng Anh thường đánh đồng Levant với Syria. Hiển nhiên Levant là vùng đất lớn hơn nhiều Syria" - ông nói.

Theo Giáo sư Rashid Khalidi, một chuyên gia về lịch sử Syria làm việc tại Đại học Columbia, “al-Sham” chỉ một khu vực trải dài từ Thổ Nhĩ Kỳ, qua Syria kéo tới Ai Cập, bao gồm các vùng lãnh thổ Palestine, Jordan và Lebanon. Ông cũng nói thêm rằng khi dịch “al-Sham”, người ta sẽ thu được chữ viết tắt là “L” hoặc “S” trong tiếng Anh tùy theo cách dịch (lệ thuộc vào việc người dịch dùng từ Levant hay để nguyên al-Sham).

Một số người cho rằng ISIS là từ hợp lý hơn trong tiếng Anh do đọc thuận miệng hơn và giống tên một nữ thần trong thần thoại Hy Lạp. 

Trong khi đó, các chiến binh thánh chiến muốn được gọi đơn giản là IS (Islamic State - Nhà nước Hồi giáo) – một thuật ngữ phản ánh chính xác hơn khát vọng của tổ chức là tạo ra một vương quốc Hồi giáo xuyên biên giới quốc gia.

Các chiến binh thích tự gọi mình là al-Dawla al-Islamiya (Nhà nước Hồi giáo trong tiếng Arab) hoặc đơn giản là Nhà nước (al-Dawla).

DAIISH cũng là một trong số những khái niệm chỉ tổ chức khủng bố kể trên, nhưng được ít người phương Tây biết đến. Đây là từ viết tắt dịch từ “al-Dawla al-Islamiya fi wa Iraq al-Sham”, thường được sử dụng trong thế giới Arab. 

Theo ông Khalidi, khi người trong thế giới Arab dùng từ DAIISH, họ đang có ý miệt thị phong trào Nhà nước Hồi giáo. Ông cũng cho biết các chiến binh Nhà nước Hồi giáo đã rất tức giận và phản đối tên gọi này.

Theo CNN