Xu hướng đổ xô sang châu Phi làm việc của người trẻ Trung Quốc: Thoát khỏi vòng an toàn để trải nghiệm hay chỉ là trốn chạy thực tế?

Vùng đất châu Phi khác biệt với mức sống thấp hơn đang là "miền đất hứa" với nhiều bạn trẻ Trung Quốc.

Khi Zhu Yuying bắt đầu tìm việc sau khi tốt nghiệp vào mùa thu năm nay, chàng cử nhân ngành tài chính đã nhanh chóng nhận ra công cuộc tìm việc của mình sẽ rất khó khăn.

Thanh niên 24 tuổi này đã gửi khoảng 70 đơn xin việc, tham dự nhiều vòng phỏng vấn, nhưng chỉ nhận được lời mời cho những vị trí có mức lương khởi điểm ít ỏi là 90.000 NDT mỗi năm, tức khoảng 315 triệu đồng.

Sau đó, một ngày nọ, một video trên nền tảng Bilibili đã thu hút sự chú ý của anh. Trong đó, một vlogger đề xuất một cách độc đáo để tìm một công việc lương cao: chuyển đến châu Phi.

Bị hấp dẫn và thuyết phục, Zhu đã thực sự gửi CV của mình cho một số doanh nghiệp nhà nước Trung Quốc. Chỉ trong vài ngày, anh đã được thuê làm trợ lý tài chính cho một tập đoàn xây dựng hoạt động ở lục địa bên cạnh.

Công ty không cho Zhu biết anh sẽ được cử đến quốc gia châu Phi nào, nhưng mức lương hàng năm đủ để thuyết phục anh nhận công việc: khởi điểm 240.000 nhân dân tệ, gần gấp 3 lần so với con số anh vừa nhận trước đó với việc trong nước. Lộ trình tăng lương còn được hứa hẹn là tối thiểu tăng hàng chục nghìn nhân dân tệ mỗi năm.

"Tôi dự định làm việc ở châu Phi trong vài năm và sau đó quay lại khi nền kinh tế tốt hơn", Zhu nói với Sixth Tone. "Bây giờ tìm việc làm ở Châu Phi dễ dàng hơn".

Số lượng người trẻ Trung Quốc sang châu Phi làm việc đang tăng chóng mặt

Đối với những người trẻ tuổi Trung Quốc, vào năm 2022, chuyển đến châu Phi đang trở thành một lựa chọn thời thượng. Với tỷ lệ thất nghiệp trong giới trẻ đạt mức cao kỷ lục, hàng triệu sinh viên tốt nghiệp đang phải vật lộn để tìm được việc làm tử tế ở quê nhà. Thế nên họ đành tìm kiếm việc làm ở những nơi xa hơn.

Nhiều người trong số họ đang thử vận may ở châu Phi. Làm việc cho một công ty Trung Quốc hoạt động ở lục địa này có những bất lợi, trong đó đáng lo ngại nhất là vấn đề an ninh. Nhưng những lợi thế như lương cao, kỳ nghỉ thoải mái và áp lực làm việc ít điên cuồng hơn có vẻ hấp dẫn đối với một thế hệ đã trưởng thành trong bối cảnh nền kinh tế đang bị ảnh hưởng bởi đại dịch của Trung Quốc. Một số sinh viên tốt nghiệp cũng đánh giá cao cơ hội được ra ngoài đi khám phá thế giới, phát triển kỹ năng ngoại ngữ và trải nghiệm các nền văn hóa mới.

Không rõ chính xác có bao nhiêu sinh viên tốt nghiệp Trung Quốc đang chuyển đến châu Phi, nhưng đã có một sự gia tăng đáng chú ý về chủ đề này trên mạng xã hội Trung Quốc. Các nhà tuyển dụng Trung Quốc cho biết họ cũng nhận thấy sự gia tăng rõ rệt về số lượng lẫn chất lượng của các đơn xin học sau đại học trong năm nay.

Các vlog của Li Yao về cuộc sống và làm việc tại Châu Phi

Lựa chọn của những người "bình thường"

Li Yao, 26 tuổi, đang làm việc cho một công ty Trung Quốc ở Guinea, đã tận mắt chứng kiến sự thay đổi này. Cô kể từ khi bắt đầu làm vlog về cuộc sống của mình ở Guinea vào năm 2020, Li thấy ngày càng nhiều người có ảnh hưởng ở Trung Quốc bắt đầu đăng nội dung tương tự.

Li cho biết các bài đăng với lời khuyên chuyển đến châu Phi làm việc có vẻ đặc biệt hiệu quả. Và ngay cả khi cô không đăng những nội dung như vậy, sẽ có một hoặc hai người mỗi ngày hỏi những câu như 'Đất nước châu Phi này thế nào?' hoặc 'Công ty này thế nào?'.

Nhiều sinh viên tốt nghiệp đang cân nhắc chuyển đến châu Phi có một điểm chung: Họ học tại các trường đại học nằm ngoài Dự án 211 và Dự án 895 - nhóm khoảng 100 trường đại học Trung Quốc được coi là tốt nhất trong nước.

Những cựu sinh viên của các trường đại học hạng trung này rõ ràng không có tính cạnh tranh trong một thị trường lao động đang rất thừa người của Trung Quốc. Tỷ lệ thanh niên thất nghiệp của đất nước tỷ dân đã tăng lên gần 20% trong mùa hè này và mọi thứ dường như còn khó khăn hơn. Mùa thu năm nay, nhiều nhà tuyển dụng Trung Quốc đã công bố kế hoạch cắt giảm tuyển dụng sinh viên mới tốt nghiệp trong bối cảnh nền kinh tế suy thoái nghiêm trọng.

Tuy nhiên, ở châu Phi, sinh viên tốt nghiệp Trung Quốc lại được chào đón. Thương mại giữa Trung Quốc và châu Phi vẫn phát triển mạnh mẽ trong suốt đại dịch: Vào năm 2021, tổng thương mại giữa hai bên đã tăng lên mức kỷ lục 254 tỷ USD, tăng 35% so với năm trước. Đầu tư của Trung Quốc vào lục địa này tiếp tục tăng đều đặn.

Ma, một sinh viên kế toán 24 tuổi, cũng đồng ý chuyển đến châu Phi sau khi cố gắng tìm việc ở quê nhà nhưng không thành công. Giống như Zhu và Li, Ma đã theo học một trường đại học không danh tiếng và bỏ sang châu Phi sau khi nộp khoảng 300 đơn xin việc mà chỉ nhận được 2 lời chấp thuận.

Nhưng ngay cả các công việc ở châu Phi cũng đang trở nên cạnh tranh khi cuộc sống "trong mơ" ở lục địa này ngày càng được chú ý trên mạng xã hội Trung Quốc.

Không gian sống ở châu Phi có màu sắc khác hẳn Trung Quốc

 Cuộc sống làm việc thực tế ở châu Phi

Ida chuyển đến Cộng hòa Dân chủ Congo vào cuối năm 2021, sau khi hoàn thành bằng cử nhân tiếng Pháp tại một trường cao đẳng. Bên cạnh cơ hội kiếm thêm tiền, cô cho biết mong muốn thoát khỏi các chính sách nghiêm ngặt "không COVID" của Trung Quốc là lý do chính đằng sau quyết định làm việc ở nước ngoài của cô.

Mặc dù mắc bệnh sốt rét năm lần, cô gái 23 tuổi nói rằng cô rất vui vì đã di cư thành công. Cô đặc biệt ấn tượng với điều kiện trong khu nhà ở mà công ty đã cung cấp. Công ty cô cung cấp đồ ăn và chỗ ở miễn phí cho nhân viên.

Ida, sinh viên tốt nghiệp người Pháp đang làm việc tại DRC (Cộng hòa Dân chủ Congo), nói rằng các sinh viên Trung Quốc từng học tại các trường đại học ngoại ngữ hàng đầu ở Trung Quốc và Pháp hiện đang nộp đơn xin gia nhập công ty của cô. Cô cho biết thêm, nhiều người trong số họ thậm chí còn có bằng thạc sĩ.

Theo Li, khi nói đến những hạn chế của việc định cư ở châu Phi, mối quan tâm về an toàn thường là ưu tiên hàng đầu trong tâm trí mọi người. Hiện đang làm việc tại Guinea, nơi xảy ra cuộc đảo chính vào năm ngoái, Li cho biết cô khuyên người lao động Trung Quốc nên tránh những nơi đông người, phương tiện giao thông công cộng và ra ngoài vào ban đêm.

Tình hình y tế là một vấn đề khác. Theo Li, nhiều người Trung Quốc chưa từng sống ở vùng cận Saharan châu Phi sợ mắc bệnh sốt rét. Nhưng Ida, người mắc bệnh ba tháng một lần kể từ khi chuyển đến vùng đất này nói rằng căn bệnh này cũng không tồi tệ hơn bệnh cúm là bao và hầu hết các quốc gia châu Phi đều có một hệ thống điều trị hiệu quả.

Hình ảnh Ida đi khám tại Congo

Nhưng việc tiếp cận điều trị các vấn đề sức khỏe thường xuyên hơn, chẳng hạn như đau răng, có thể khó khăn hơn. Ida nói: "Dịch vụ chăm sóc sức khỏe ở đây rất tệ nên rất khó tìm được bác sĩ. Đối với tôi, tôi sẽ mất khoảng hai giờ để đến một bệnh viện tiêu chuẩn do người nước ngoài làm chủ. Và nó không hề rẻ".

Nhiều người cũng cho biết họ thiếu các lựa chọn giải trí ở hầu hết các nước châu Phi. Li cho biết cô trở thành vlogger phần lớn là để lấp đầy thời gian của mình. Sự buồn chán bao trùm, Li cho biết hầu như tháng nào cô cũng khóc và thỉnh thoảng bị "suy sụp tinh thần". Cô nghi ngờ nhiều người có ảnh hưởng Trung Quốc khác ở Châu Phi đang tạo nội dung vì những lý do tương tự.

"Tôi xa gia đình và xa cuộc sống thú vị ở Trung Quốc", cô nói. "Đôi khi, tôi tự hỏi tại sao mình lại dành cả tuổi thanh xuân ở châu Phi".

Sang châu Phi ở không toàn màu hồng, nhưng nhiều người hài lòng

Nhưng ngay cả khi hối hận, việc trở về quê nhà cũng không phải dễ dàng. Ida luôn lo lắng liệu cô ấy có thể tìm được một công việc tốt ở Trung Quốc hay không nếu về nhà. Kinh nghiệm mà cô tích lũy được ở Châu Phi có thể không được các nhà tuyển dụng ở quê nhà đánh giá cao.

Tuy nhiên, bất chấp lời phàn nàn của họ, nhiều người dường như đã nảy sinh tình cảm với ngôi nhà mới của mình. Li hào hứng nói về mặt trời dường như không bao giờ lặn ở Guinea. Ida say sưa với nhịp sống chậm rãi ở Congo. Suna, một cư dân châu Phi lâu năm, vẫn còn xúc động trước cảnh biển Địa Trung Hải sau một thập kỷ sống ở Algeria.

Trong khi đó, Zhu - người chuẩn bị bước chân lên vùng đất mới nói anh rất hào hứng khi chuyển đến châu Phi. Mặc dù anh vẫn chưa chắc mình sẽ làm việc ở đâu nhưng đã háo hức và tin chắc rằng mình đang có rất nhiều cơ hội.

"Nếu công việc có tiềm năng và gia đình ủng hộ tôi, tôi thực sự có thể dành cả cuộc đời của mình làm việc ở Châu Phi", Zhu nói.

Nguồn: Sixth Tone